Đại từ quan hệ và 3 chức năng ngữ pháp trong câu

Lượt xem ( 2024): 115

Đại từ quan hệ và 3 chức năng ngữ pháp trong câu

Đại từ quan hệ (relative pronouns) có 3 chức năng ngữ pháp chính trong một câu:

– Thay cho một danh từ ngay trước nó, làm một nhiệm vụ trong mệnh đề (clause) theo sau, liên kết mệnh đề với nhau.

– Đại từ quan hệ có hình thức không thay đổi dù thay cho một danh từ số ít hay số nhiều.

– Động từ theo sau thay đổi tùy theo tiền tiến từ của đại từ quan hệ. Mệnh đề có chứa đại từ quan hệ được gọi là mệnh đề quan hệ (relative clause) hay mệnh đề tính ngữ (adjective clause). Danh từ được đại từ quan hệ thay thế gọi là tiền tiến từ (antecedent) của nó.

Đại từ quan hệ (relative pronouns) có thể được dùng trong những mệnh đề xác định (defining clause) hay những mệnh đề không xác định (non-defining clause). Ở một số tài liệu học tiếng anh khác người ta còn gọi là mệnh đề hạn chế (restrictive clause) hay mệnh đề không hạn chế (non-restrictive clause).

Mệnh đề xác định (defining clause) là những mệnh đề giúp làm rõ nghĩa tiền tiến từ. Không có mệnh đề này ta không hiểu rõ nghĩa mệnh đề còn lại.

Ví dụ: The man whom you met yesterday is a dentist.

=> Không có mệnh đề whom you met yesterday ta không rõ the man đó là ai.

Mệnh đề không xác định (non-defining clause) là mệnh đề không làm rõ nghĩa tiền tiến từ. Không có nó mệnh đề còn lại vẫn rõ nghĩa.

Ví dụ: My father, whom you met yesterday, is a dentist.

=> Không có mệnh đề whom you met yesterday người ta vẫn hiểu rõ mệnh đề còn lại. Nhờ có tính chất xác định và không xác định này mà ta có thể hiểu rõ nghĩa các câu sau:

(a) All the books, which had pictures in them, were sent to Daisy.

(b) All the books which had pictures in them were sent to Daisy.

Ở câu (a) người ta gửi tất cả sách cho Daisy, và trong sách ấy có hình. Ở câu (b) người ta chỉ gửi cho Daisy những quyển sách có hình, những quyển khác không có hình và không được gửi cho Daisy.

Có 5 đại từ quan hệ chính với chức năng ngữ pháp như trong bảng kê sau:

Đại từ quan hệ	Thay thế cho loại danh từ	Nhiệm vụ trong câu
Who	chỉ người	chủ từ
Whom	chỉ người	túc từ
Which	chỉ vật	chủ từ hay túc từ
That	chỉ người hay chỉ vật	chủ từ hay túc từ
Whose	chỉ người	chỉ quyền sở hữu

Về mệnh đề quan hệ THAT:

THAT bắt buộc dùng trong những trường hợp sau:

– Sau những tính từ ở dạng so sánh cực cấp (superlative): Yesterday was one of the coldest days that I have ever known.

– Sau những cách nói mở đầu bằng ‘It is/was…’: It is the teacher that is important, not the kind of school he teaches in.

– Sau những tiền tiến từ (antecedent) vừa là người, vừa là vật: He talked brilliantly of the men and the books that interested him.

Về mệnh đề quan hệ WHOSE:

WHOSE thay cho một danh từ chỉ người đứng trước, chỉ quyền sở hữu đối với danh từ theo sau nó. Giữa WHOSE và danh từ theo sau không có mạo từ (article). Một đôi khi WHOSE cũng được dùng thay cho danh từ chỉ vật ở trước. Trong các trường hợp khác người ta dùng OF WHICH.

– The man whose car was stolen yesterday is my uncle.

– He came in a car the windows of which was broken.

Về cách dùng Who và of Which:

WHOSE : dùng cả cho người và vật

This is the book. Its cover is nice

-> This is the book whose cover is nice .

-> This is the book the cover of which is nice

WHOSE: đứng trước danh từ

OF WHICH : đứng sau danh từ (danh từ đó phải thêm THE)

OF WHICH : chỉ dùng cho vật, không dùng cho người.

This is the man. His son is my friend.

-> This is the man the son of which is my friend. (sai)

-> This is the man whose son is my friend. (đúng)

Những lưu ý khi dùng đại từ quan hệ (Who, Which, Whom ….)

1. Khi nào dùng dấu phẩy? Khi danh từ đứng trước who, which, whom… là :

Danh từ riêng, tên: Ha Noi, which …. Mary, who is …
Có this, that, these, those đứng trước danh từ: => This book, which ….
Có sở hửu đứng trước danh từ: => My mother, who is ….
Là vật duy nhất ai cũng biết : (Sun (mặt trời), moon (mặt trăng)) => The Sun, which …

2. Đặt dấu phẩy ở đâu ?

– Nếu mệnh đề quan hệ ở giữa thì dùng 2 dấu phẩy đặt ở đầu và cuối mệnh đề

=> My mother, who is a cook, cooks very well

– Nếu mệnh đề quan hệ ở cuối thì dùng một dấu phẩy đặt ở đầu mệnh đề, cuối mệnh đề dùng dấu chấm. => This is my mother, who is a cook .

3. Khi nào có thể lược bỏ đại từ quan hệ WHO, WHICH, WHOM…:

Khi nó làm túc từ và phía trước nó không có dấu phẩy, không có giới từ (whose không được bỏ)

This is the book which I buy. => Ta thấy which là túc từ (chủ từ là I, động từ là buy), phía trước không có phẩy hay giới từ gì cả nên có thể bỏ which đi: => This is the book I buy.

This is my book, which I bought 2 years ago. => Trước chữ which có dấu phẩy nên không thể bỏ được.
This is the house in which I live. => Trước which có giới từ in nên cũng không bỏ which đựơc.
This is the man who lives near my house. => Who là chủ từ (của động từ lives) nên không thể bỏ nó được.

4. Khi nào KHÔNG ĐƯỢC dùng THAT: Khi phía trước nó có dấu phẩy hoặc giới từ :

This is my book , that I bought 2 years ago. (sai) vì phía trước có dấu phẩy -. phải dùng which
This is the house in that I live .(sai) vì phía trước có giới từ in – phải dùng which