Phong trào cách mạng Việt Nam 1919 – 1925

Chuyên đề 9: PHONG TRÀO CÁCH MẠNG VIỆT NAM : 1919 – 1925

1. Ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga và phong trào cách mạng thế giới:

Cách mạng tháng Mười Nga (1917) thành công làm cho phong trào giải phóng dân tộc ở các nước phương Đông và phong trào công nhân ở các nước tư bản phương Tây có sự gắn bó mật thiết với nhau.

          Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào cách mạng dâng cao trên toàn thế giới, dẫn tới một loạt các đảng cộng sản được thành lập ở châu Âu nhưng hoạt đông riêng rẽ. Trước bối cảnh đó, Quốc tế ba (Quốc tế Cộng sản) được thành lập (1919) nhằm thống nhất và phát triển phong trào cách mạng thế giới. Ngay sau đó một loạt các Đảng Cộng sản tiếp tục được thành lập ở các nước đế quốc và các nước thuộc địa, phụ thuộc: Đảng Cộng sản Pháp (1920), Đảng Cộng sản Trung Quốc (1921)…

          Năm 1920, Quốc tế thứ ba thông qua “Luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa”, sự kiện này tác động đến việc lựa chọn con đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc: đến với chủ nghĩa Mác Lê-nin và lựac chọn con đường cách mạng vô sản.

          Hoàn cảnh thế giới trên đã tạo điều kiện thuận lợi để chủ nghĩa Mác lê-nin ngày càng được truyền bá sâu rộng vào nước ta.

2. Phong trào dân tộc dân chủ công khai :

 2.1. Phong trào của giai cấp tư sản

a. Nguyên nhân:

– Giai cấp tư sản Việt Nam nhân đà làm ăn thuận lợi, muốn vươn lên giành vị trí khá hơn trong nền kinh tế Việt Nam.

– Phát động phong trào chấn hưng nộ hóa, bài trừ ngoại hóa ; đấu tranh chống thức dân Pháp độc quyền cảng Sài Gòn và độc quyền xuất khẩu lúa gạo ở Nam Kì. Giai cấp tư sản Việt Nam đã dùng bao chí và thành lập Đảng Lập hiến để tập hợp lực lượng đấu tranh với thực dân Pháp.

b. Mục tiêu, tính chất, những mặt tích cực và hạn chế của phong trào:

– Mục tiêu : đòi tự do dân chủ, đòi quyền lợi về kinh tế.

– Tính chất : yêu nước, dân chủ.

– Tích cực : mạng tính chất dân chủ, yêu nước, tranh thủ sự ủng hộ của quần chúng gây áp lực với thực dân Pháp, chống sự cạnh tranh, chèn ép của tư sản nước ngoài.

– Hạn chế : Giai cấp tư sản sẵn sàng thỏa hiệp với thực dân Pháp khi được chúng cho một số quyền lợi.

2.2. Phong trào của giai cấp tiểu tư sản

a. Các hình thức đấu tranh:

– Tiểu tư sản Việt Nam tập hợp trong các tổ chức chính trị  của mình như Hội Phục Việt, Hưng Nam và Đảng Thanh niên. Lập ra những nàh cuất bản tiến bộ và những tờ báo tiến bộ. Với nhiều hình thức đấu tranh như báo chí, ám sát (Tiếng bom Sa Diện của Phạm Hồng Thái), đấu tranh chính trị như đòi nhà cầm quyền Pháp thả tự do cho cụ Phan Bội Châu (1925), đưa tang Phan Chu Trinh (1926).

b. Mục tiêu, tính chất, những mặt tích cực và hạn chế của phong trào:

– Mục tiêu : chống cường quyền, áp bức, đòi các quyền tự do dân chủ.

– Tính chất : yêu nước, dân chủ.

– Tích cực : thức tỉnh lòng yêu nước, truyền bá tư tưởng tự do, dân chủ trong nhân dân, tư tưởng cách mạng mới.

– Hạn chế : Chưa tổ chức được chính đảng, đấu tranh mang tính xốc nổi, ấu trĩ.

3. Phong trào công nhân:

a. Bối cảnh :

– Thế giới : Ảnh hưởng của các cuộc đấu tranh của công nhân và thủy thủ Pháp, cuộc đấu tranh của công nhân và thủy thủ Trung Quốc ở Hương Cảng, Áo Môn, Thượng Hải… đã cổ vũ, động viên công nhân Việt Nam đứng dậy đấu tranh.

– Trong nước :

   + Phong trào tuy còn tự phát nhưng ý thức giai cấp cao hơn, tạo điều kiện cho các tổ chức và phong trào chính trị sau này.

   + Năm 1920, tổ chức công hội bí mật ở Sài Gòn ra đời do Tôn Đức Thắng đứng đầu lãnh đạo phong trào đấu tranh.

b. Cuộc bãi công của công nhân Ba Son (8/1925) – mốc quan trọng trên con đường phát triển của phong trào công nhân Việt Nam:

– 8/1925, công nhân xưởng Ba Son ở Sài Gòn đã bãi công ngăn cản tàu chiến Pháp chở lính sang đàn áp phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân và thủy thủ Trung Quốc.

– Nếu như các cuộc đấu tranh của công nhân trước đó chủ yếu vì mục đích kinh tế, thiếu tổ chức lãnh đạo, mang tính tự phát thì cuộc bãi công của công nhân Ba Son là cuộc đấu tranh đầu tiên có tổ chức, lãnh đạo thể hiện tinh thần quốc tế vô sản, đấu tranh không chỉ nhằm mục đích kinh tế mà còn vì mục tiêu chính trị. Họ đã tỏ rõ sức mạnh giai cấp và tinh thần quốc tế vô sản.

 – Từ cuộc bãi công  Ba Son (8/1925), giai cấp công nhân Việt Nam bước vào đấu tranh tự giác.