Các nước châu Phi từ 1945 đến nay

Chuyên đề 2: CÁC NƯỚC Á – PHI- MĨ LA TINH TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY.

D. CÁC NƯỚC CHÂU PHI TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY.

57 quốc gia, 32 nước xếp vào nhóm nghèo nhất thế giới, 2/3 dân số châu Phi không đủ ăn, ¼ dân số đói kinh niên

1. Tình hình chung.

     Sau chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, đòi độc lập ở châu Phi lên cao. Phong trào nổ ra sớm nhất là ở vùng Bắc Phi, nơi có trình độ phát triển cao hơn các vùng khác trong châu lục. Mở đầu là cuộc binh biến của các sĩ quan yêu nước Ai Cập(7/1952), lật đổ chế độ quân chủ và tuyên bố thành lập nước Cộng hoà Ai Cập (18/6/1953).

    Tiếp đó là cuộc đấu tranh vũ trang kéo dài từ năm 1954 đến năm 1962 của nhân dân An-giê-ri, lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp giành lại độc lập dân tộc.

    Trong năm 1960, 17 nước châu Phi giành được độc lập. Vì vậy, thế giới gọi năm 1960 là “Năm châu Phi”. Từ đó hệ thống thuộc địa của các đế quốc lần lượt tan rã, các dân tộc châu Phi giành được độc lập, chủ quyền.

* Công cuộc xây dựng đất nước.

+ Sau khi giành được độc lập, các nước châu Phi bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước phát triển kinh tế và đạt được nhiều thành tích, nhưng nhìn chung, bộ mặt của châu Phi chưa được thay đổi một cách căn bản. Nhiều nước châu Phi vẫn ở trong tình trạng đói nghèo lạc hậu. Từ cuối những năm 80 của thế kỷ XX tình hình châu Phi ngày càng khó khăn và không ổn định: Xung đột, nội chiến, nội chiến đói nghèo nợ nần và bệnh tật hoành hành.

+ Trong những năm gần đây cùng với sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế các nước châu Phi đã tích cực tìm kiếm  các giải pháp để giải quyết xung đột khắc phục khó khăn về kinh tế nhằm xoá bỏ nghèo nàn lạc hậu.

+ Tỉ lệ tăng dân số cao nhất thế giới (Ru-an-da)

+ Tỉ lệ người mù chữ cao nhất thế giới. (Ghi-nê, Xê-nê-gan…)

2. Cộng hoà Nam Phi.

a. Đôi nét về cộng hòa Nam Phi:

– Nằm ở cực Nam châu Phi

– Diện tích: 1.2 triệu Km2, Dân số: 43.6 triệu người (2002), trong đó: 75.2 % người da đen, 13.6 % người da trắng, 11.2 % người da màu.

– Năm 1662, người Hà Lan đến Nam Phi lập xứ thuộc địa kép.

– Đầu thế kỉ XX, Anh chiếm.

 – 1910, Liên bang Nam Phi được thành lập, nằm trong khối Liên hiệp Anh.

– 1951, Liên bang Nam Phi rút khỏi Liên hiệp Anh, thành lập Cộng hòa Nam Phi.

b. Tình cảnh cộng hòa Nam Phi trước 1994. Hậu quả của nó.

* Nguyên nhân:

      Năm 1961, liên bang Nam Phi rút ra khỏi Liên Hiệp Anh và tuyên bố là nước cộng hoà Nam Phi nhưng trên thực tế đa số người da đen ở đây vẫn phải sống cơ cực , tủi nhục dưới chế độ phân biệt chủng tộc A- Phác -Thai của chính quyền da trắng. Do đó phong trào đấu tranh của người da đen, da màu ở đây diễn ra mạnh mẽ.

* Phong trào đấu tranh:

    Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi đã phát triển thành một cao trào cách mạng rộng lớn dưới sự lãnh đạo của tổ chức Đại Hội Dân tộc Phi ANC.

     Với tinh thần đấ tranh bền bỉ, kiên cường, lại được cộng đồng quốc tế ủng hộ, cuộc đấu tranh của người Nam Phi đã giành dược thắng lợi to lớn chính quyền của người da trắng đã phải tuyên bố xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc vào 1993 và trả tự do cho lãnh tụ ANC Nen- Xơn Man- Đê- La sau 27 năm cầm tù.

      Sau cuộc bầu cử đa chủng tộc đầu tiên ở Nam Phi tháng 4 – 1994, Nen- Xơn Man- Đe- La trở thành tổng thống da đen đầu tiên trong lịch sử nước này.

* Ý nghĩa lịch sử: 

     Chế độ phân biệt chủng tộc đã bị xoá bỏ ngay tại sào huyệt cuối cùng sau hơn ba thế kỷ tồn tại. Đất nước Nam Phi bước sang một thời kỳ phát triển mới.

      Sau khi xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc chính phủ mới ở Nam Phi đã đưa ra chiến lược kinh tế vĩ mô nằm phát triển kinh tế đất nước, xoá bỏ tình trạng nghèo nàn lạc hậu và yếu kém của nền kinh tế.

Vài nét về Nen-xơn Man-dê-la.

    – Sinh năm 1918, năm 1944 gia nhập Đại hội dân tộc Phi, sau đó giữ chức  vụ Tổng bí thư ANC. Năm 1964, bị nhà cầm quyền Nam Phi kết án tù chung thân.

    – Trước cuộc đấu tranh mạnh mẽ chống chế độ phân biệt chủng tộc A-pac-thai của nhân dân Cộng hòa Nam Phi và sự ủng hộ của loại người tiến bộ, buộc nhà cầm quyền Nam Phi  phải trả tự do cho ông  (2/1990), công nhận quyền hợp pháp của ANC và các đảng phái chính trị chống A-pac-thai. Quốc hội Nam Phi buộc phải xóa bỏ hầu hết các đạo luật phân biệt chủng tộc.

    – Sau khi ra tù, ông được bầu làm phó chủ tịch, rồi chủ tịch ANC (9/1991). Tháng 4/1994, trong cuộc tổng tuyển cử đa sắc tộc đầu tiên ở Nam Phi, ANC giành được thắng lợi áp đảo. Ngày 9/5/1995, ông được bầu làm tổng thống Cộng hòa Nam Phi.