Bài 27: Vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển, phân bố nông nghiệp

CHƯƠNG VII: ĐỊA LÝ NÔNG NGHIỆP

BÀI 27: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN, PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP MỘT SỐ HÌNH THỨC TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP

I- Vai trò và đặc điểm của nông nghiệp

1- Vai trò

– Là một ngành sản xuất vật chất không thể thay thế được

+ Cung cấp lương thực, thực phẩm

+ Nguyên liệu cho công nghiệp

+ Nguồn hàng xuất khẩu thu ngoại tệ

– Hiện nay 40% thế giới tham gia hoạt động nông nghiệp, chiếm 4% GDP toàn cầu

2- Đặc điểm:

a/ Đất trồng là tư liệu sản xuất và không thể thay thế

b/ Đối tượng của sản xuất nông nghiệp là cây trồng, vật nuôi

c/ Sản xuất nông nghiệp có tính mùa vụ

d/ SXNN phụ thuộc vào điều kiện TN

e/ Trong nền kinh tế hiện đại, NN trở thành ngành sản xuất hàng hóa

II- Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân bố và phát triển nông nghiệp

1- Nhân tố tự nhiên

– Đất: Không có đất, hoạt động sản xuất nông nghiệp không thể diễn ra, quy định quy mô, cơ cấu và phân bố cây trồng, vật nuôi và năng suất

– Khí hậu, nước: Ảnh hưởng đến thời vụ, cơ cấu, tính ổn định hay bấp bênh của sản xuất nông nghiệp.

– Sinh vật: Cơ sở tạo nên giống cây trồng, vật nuôi, cơ sở thức ăn, cơ cấu sự phát triển của ngành chăn nuôi.

2- Nhân tố kinh tế – xã hội

– Dân cư, lao động ảnh hưởng cơ cấu sự phân bố cây trồng, vật nuôi. Là lực lượng lao động, tiêu thụ –> quan trọng để phát triển nông nghiệp

– Sở hữu ruộng đất: Ảnh hưởng đến con đường phát triển nông nghiệp

– Tiến bộ khoa học kỹ thuật: Ảnh hưởng nâng cao năng suất, chất lượng

– Thị trường tiêu thụ: Điều tiết sản xuất, ảnh hưởng đến chuyên môn hóa

III- Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp

Vai trò: Tạo những tiền đề cần thiết nhằm sử dụng hợp lí các điều kiện tự nhiên và kinh tế – xã hôi.

1. Trang trại

– Hình thành và phát triển trong thời kì công nghiệp hóa thay thế kinh tế tiểu nông.
– Mục đích: Sản xuất hàng hóa
– Cách tổ chức quản lí: chuyên môn hóa, thâm canh, ứng dụng KHKT, thuê nhân công lao động.

2. Vùng nông nghiệp.

Là hình thức cao nhất, là lãnh thổ nông nghiệp tương đối đồng nhất về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội nhằm phân bố hợp lí cây trồng vật nuôi, hình thành vùng chuyên môn hóa nông nghiệp.