BÀI 36: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI
I- Vai trò, đặc điểm ngành vận tải:
1. Vai trò:
– Giúp cho quá trình sản xuất diễn ra liên tục, bình thường.
– Đảm bảo nhu cầu đi lại của nhân dân, giúp cho sinh hoạt thuận tiện.
– Nhân tố quan trọng phân bố sản xuất và dân cư.
– Thúc đẩy hoạt động kinh tế – văn hóa ở các vùng núi xa xôi.
– Củng cố tính thống nhất của nền KT, tăng cường sức mạnh quốc phòng.
– Giao lưu kinh tế các nước.
2- Đặc điểm:
– Sản pjẩm là sự chuyên chở người và hàng hóa.
– Tiêu chí đánh giá:
+ Khối lượng vận chuyển (số hành khách, số hàng hóa được vận chuyển)
+ Khối lượng luân chuyển (người/km ; tấn/km)
+ Cự ly vận chuyển trung bình (km)
II- Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển, phân bố ngành GTVT
1- Điều kiện tự nhiên:
– Quy định sự có mặt, vai trò của một số loại hình giao thông vận tải
Ví dụ: Nhật, Anh giao thông vận tải đường biển có vị trí quan trọng.
– Ảnh hưởng lớn đến công tác thiết kế và khai thác các công trình giao thông vận tải.
Ví dụ: Núi, eo biển xây dựng hầm đèo
– Khí hậu, thời tiết ảnh hưởng sâu sắc tới hoạt động của phương tiện vận tải.
Ví dụ: Sương mù máy bay không hoạt động được.
2- Các điều kiện kinh tế – xã hội:
– Sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế quyết định sự phát triển, phân bố hoạt động của giao thông vận tải.
– Các ngành kinh tế là khách hàng của ngành giao thông vận tải.
– Trang bị cơ sở vật chất cho ngành giao thông vận tải.
– Phân bố dân cư, đặc biệt là các thành phố lớn và các chùm đô thị ảnh hưởng sâu sắc tới vận tải hành khách, vận tải bằng ô tô.
