Bài 18: Sinh quyển, các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân bố và phát triển của sinh vật

BÀI 18: SINH QUYỂN, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ PHÂN BỐ VÀ PHÁT TRIỂN CỦA SINH VẬT

I. Sinh quyển:

– Sinh quyển là một quyển của trái đất, trong đó có toàn bộ sinh vật sinh sống.

– Sinh quyển bao gồm:

 + Toàn bộ thủy quyển.

 + Phần thấp của khí quyển.

 + Lớp phủ thổ nhưỡng.

 + Lớp vỏ phong hóa.

II. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố của sinh vật:

1. Khí hậu:

– Ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và phân bố của sinh vật.

– Nhiệt độ: Mỗi loài thích nghi với một giới hạn nhiệt nhất định. Nhiệt độ thích hợp, sinh vật phát triển nhanh, thuận lợi

– Nước và độ ẩm không khí: Nhiệt, ẩm, nước thuận lợi, sinh vật phát triển mạnh. Ví dụ…

– Ánh sáng: Quyết định quá trình quang hợp. Cây ưa sáng phát triển tốt ở nơi có đầy đủ ánh sáng.

2. Đất:

Các đặc tính lý, hóa, độ phì ảnh hưởng đến sự phát triển, phân bố của thực vật

3. Địa hình:

Hình 18. Các vành đai thực vật theo độ cao ở núi An-pơ (châu Âu)

Độ cao, hướng phơi ảnh hưởng chế độ nhiệt, ẩm, độ chiếu sáng –> ảnh hưởng đến sự phân bố, phát triển của sinh vật.

4. Sinh vật:

Thức ăn là nhân tố sinh học quyết định sự phân bố, phát triển của sinh vật. Nơi nào thực vật phong phú thì động vật cũng phong phú và ngược lại.

5. Con người:

– Ảnh hưởng đến phạm vi phân bố của sinh vật (mở rộng hay thu hẹp)

– Trồng rừng, mở rộng diện tích rừng.

– Ví dụ :
+ Tích cực : Con người đã đưa các loại cây trồng như cam, chanh, trẩu, mía, từ châu Á và châu Âu…sang trồng ở Nam Mĩ và châu Phi. Ngược lại, các loài khoai tây, thuốc lá, cao su…lại được chuyển từ châu Mĩ sang trồng ở châu ở châu Á, châu Phi. Từ châu Âu con người đưa các loài bò, cừu, thỏ…sang nuôi ở Ôxtraylia và Niu Dilan. Con người trồng rừng đã làm tăng diện tích rừng trên toàn thế giới…
+ Hạn chế : Cuộc “Cách mạng xanh” đã làm một số giống cây trồng của địa phương bị tuyệt chủng. Con người đã làm thu hẹp diện tích rừng tự nhiên, làm mất nơi sinh sống và làm tuyệt chủng nhiều loài động thực vật hoang dã…