Thế giới sau chiến tranh lạnh
– Sau nhiều năm trì trệ và khủng hoảng kéo dài, tới những năm 1989 – 1991, chế độ CNXH bị tan rã ở Đông Âu và Liên bang Xô viết. Ngày 28-6-1991, Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) tuyên bố giải thể và sau đó ngày 1-7-1991, tổ chức Hiệp ước Vácsava chấm dứt hoạt động. Với “cực” Liên Xô tan rã, hệ thống thế giới của các nước XHCN không còn tồn tại và trật tự hai cực Ianta đã sụp đổ. Thế “hai cực” của hai siêu cường không còn nữa. Mĩ là “cực” duy nhất còn lại. Phạm vi ảnh hưởng của Liên Xô ở châu Âu và châu Á không còn nữa, ảnh hưởng của Mĩ cũng bị thu hẹp ở nhiều nơi.
– Từ sau 1991 đầy biến động, tình hình thế giới đã diễn ra những thay đổi to lớn và phức tạp.
+ Một là, trật tự thế giới hai cực đã tan rã. Trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành và ngày càng theo xu thế đa cực với sự vươn lên của Mĩ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Nga và Trung Quốc…
+ Hai là, các quốc gia hầu như đều điều chỉnh chiến lược phát triển, tập trung vào phát triển kinh tế.
+ Ba là, lợi dụng lợi thế tạm thời do Liên Xô tan rã, Mĩ ra sức thiết lập trật tự thế giới “đơn cực” để làm bá chủ thế giới. Nhưng trong so sánh lực lượng giữa các cường quốc, Mĩ không dễ dàng có thể thực hiện được tham vọng đó.
+ Bốn là, sau Chiến trạnh lạnh, tuy hoà bình thế giới được củng cố, nhưng xung đột, tranh chấp và nội chiến lại xảy ra ở nhiều khu vực như bán đảo Bancăng, châu Phi và Trung Á.
– Bước sang thế kỉ XXI, với sự tiến triển của xu thế hòa bình, hợp tác và phát triển, các dân tộc hi vọng về một tương lai tốt đẹp của loài người. Nhưng vụ khủng bố ngày 11- 9 -2001 ở Mĩ đã gây ra những khó khăn, thách thức mới đối với hoà bình, an ninh của các dân tộc.