Hoàn cảnh và thành tựu xây dựng XHCN ở Liên Xô

Câu hỏi: Liên Xô xây dựng CNXH trong hoàn cảnh nào? Những thành tựu trong công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến đầu những năm 70?

Trả lời:

1. Hoàn cảnh Liên Xô khi tiến hành công cuộc xây dựng CNXH.

* Thuận lợi:

–  Là nước chiến thắng trong cuộc chiến tranh chống phát xít, uy tín chính trị và địa vị quốc tế nâng cao, các nước đế quốc thừa nhận Liên Xô.

–  Phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới phát triển làm cho chủ nghĩa đế quốc suy yếu.

* Khó khăn:

– Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc nhân dân Liên ô phải gánh chịu những hy sinh và tổn thất to lớn: 27 triệu người chết, 1710 thành phố và hơn 70.000 làng mạc bị phá huỷ, 32.000 xí nghiệp bị tàn phá.

– Các nước đế quốc tiến hành bao vây kinh tế, gây cuộc chiến tranh lạnh và ra sức chạy đua vũ trang chuẩn bị chiến tranh tổng lực tiêu diệt Liên Xô và các nước XHCN. Trong bối cảnh đó nhân dân Liên Xô tự lực, tự cường bắt tay vào xây dựng CNXH nhằm nâng cao đời sống nhân dân, củng cố quốc phòng, chuẩn bị chống lại âm mưu của chủ nghĩa đế quốc và nhằm giúp đỡ phong trào cách mạng thế giới.

2. Công cuộc khôi phục kinh tế (1945 – 1950)

– Liên Xô thực hiện Kế hoach 5 năm lần thứ tư nhằm khôi phục nền kinh tế (1946-1950). Kế hoạc đã hoàn thành vượt mức trong 4 năm 3 tháng với những thành tích to lớn: sản lượng công nghiệp tăng 73% so với mức trước chiến tranh, sản xuất nông nghiệp đạt mức trước chiến tranh.

-> Khoa học-kĩ thuật phát triển nhanh chóng. Năm 1949 Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử, phá thế độc quyền nguyên tử của Mĩ.

3. Liên Xô tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội (từ 1950 đến nửa đầu những năm 70):

* Liên Xô thực hiện nhiều kế hoạch dài hạn (5 năm, 7 năm) và đạt được nhiều thành tựu to lớn:

–  Về công nghiệp: Liên Xô đã trở thành cường quốc công nghiệp đứng thứ hai (sau Mĩ), đi đầu Trong công nghiệp vũ trụ, công nghiệp hạt nhân.

      + Năm 1950 tổng sản lượng công nghiệp tăng 73% so mớc trước chiến tranh.

      + Năm 1972 so 1922 sản lượng công nghiệp tăng 321%,thu nhập quốc dân tăng 112 lần.

      + Trong những năm 50, 60 nửa đầu năm 70 Liên Xô là cường quốc công nghiệp

 đứng  thứ hai trên thế giới (sau Mỹ) chiếm 20% tổng sản lượng công nghiệp thế giới. Trong 25 năm (1951- 1975) mức tăng trưởng công nghiệp hàng năm 9,6%.

 –  Về nông nghiệp: tuy gặp nhiều kho khăn, trong những năm 60 sản lượng nông phẩm hằng năm tăng 16%, vượt mức trước chiến tranh.

– Khoa học kỹ thuật:

      + Năm 1949 chế tạo thành công bom nguyên tử, phá vỡ thế độc quyền nguyên tử của  Mỹ.

      + Năm 1957 là nước đầu tiên phóng thành công vệ tinh nhân tạo của trái đất.

     + Năm 1961 phóng con tàu vũ trụ đưa nhà du hành vũ trụ Gagagin bay vòng quanh trái đất mở đầu kỷ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người.

     + Về đối ngoại: Liên Xô chủ trương duy trì hòa bình an ninh thế giới, ủng hộ phong trảo cách mạng thế giới.

– Ý nghĩa:

+ Thể hiện tinh thần ưu việt của CNXH ở mọi lĩnh vực xây dựng kinh tế, lực lượng quốc phòng, nâng cao đời sống nhân dân, ủng hộ phong trào cách mạng thế giới. (tuy có mắc một số sai lầm thiếu sót).

+ Liên Xô đã đạt được thế cân bằng chiến lược về quân sự, sức mạnh vũ khí hạt nhân với các nước đế quốc đã làm đảo lộn toàn bộ chiến lược của Mỹ và các nước đồng minh của Mỹ.