Phương pháp nghe chủ động

Phương pháp nghe chủ động

Nghe chủ động và hiệu quả là một thói quen, cũng giống như là nền tảng của việc giao tiếp.

Nghe chủ động có nghĩa là tập trung vào người bạn đang lắng nghe, cho dù đó là cuộc nói chuyện trong nhóm hay là chỉ có 2 người, để hiểu được họ đang nói điều gì. Là người nghe, bạn nên tự mình có thể nhắc lại bằng từ ngữ của mình những gì họ vừa nói. Điều đó không có nghĩa là bạn đồng ý với tất cả những gì họ nói, mà chỉ có nghĩa là bạn thực sự hiểu họ đang nói gì.

Điều gì ảnh hưởng đến việc lắng nghe?

Bạn nghĩ thế nào về vấn đề đang thảo luận?
Vấn đề này có mới mẻ với bạn hay là bạn đã có nhiều kiến thức, kinh nghiệm trong lĩnh vực này?
Vấn đề này có khó hiểu không, hay là nó rất đơn giản?
Vấn đề này có quan trọng với bạn không hay chỉ là thảo luận cho vui?

Người nói có kinh nghiệm hay là lúng túng?
Có "tín hiệu" không lời nào từ phía người nói hay không?
Họ hay suy nghĩ theo kiểu gì?
Lời nói có thể hiện sự cá tính, thông minh… hay đáng sợ không?

Thông tin có được minh họa bởi
hình ảnh hay ví dụ gì không?
Có dùng phương tiện kỹ thuật để minh họa không?
Các khái niệm có được trình bày kèm ví dụ không?

Không gian có thuận lợi cho việc nghe họ nói không?
hay việc tương tác, trao đổi với người nói?
có sự phân tán làm mất tập trung không?

Những yếu tố ở trên là tác động ngoại cảnh. Còn bây giờ: là chủ yếu ở bạn, là trung tâm, và là người nghe

Hãy chuẩn bị một thái độ tích cực. Tập trung sự chú ý của bạn vào nội dung câu chuyện. Hãy ngừng ngay tất cả các hoạt động không liên quan để hướng sự chú ý của bạn vào người nói hoặc chủ đề đang được thảo luận.

  • Nhẩm lại trong đầu xem những gì bạn đã biết về vấn đề này.
    Sắp xếp trước những kiến thức liên quan để sau đó có thể phát triển thêm sau (ví dụ: bài giảng lần trước, một  chương trình TV bạn đã xem, trang web, kinh nghiệm thực tế…)

  • Tránh sự mất tập trung
    Chọn chỗ ngồi gần người nghe
    Tránh các nguồn gây mất tập trung (vị trí cửa sổ, bà hàng xóm nói nhiều, tiếng ồn…)

  • Cảnh giác với sự xúc động quá 
    Nén cảm xúc 
    hoặc tham gia nghe từ từ cho đến khi bạn kìm nén được cảm xúc

  • Bỏ những định kiến của bạn sang một bên
    Nên nhớ bạn ở đó để học những gì người khác muốn nói, chứ không phải ngược lại.

Nghe một cách chủ động

  • Tập trung vào người đang nói
    Theo dõi và cố gắng hiểu người và đặt mình vào hoạt cảnh của họ
    Lắng nghe với đôi tai, và kể cả với đôi mắt và các giác quan khác

  • Lưu ý: những ngôn ngữ không cần lời
    Hãy để cuộc tranh luận đi theo diễn biến của nó. 
    Đừng đồng ý hay bất đồng vội, mà hãy cho dòng suy nghĩ tiếp tục

  • Tham gia:
    Chủ động trước các câu hỏi
    Sử dụng các động tác (ví du: ngả người về phía trước) để khích lệ và ra dấu sự chú ý của bạn với người nói

Các hoạt động sau đó:

Một đối một

Trong nhóm

Cho người nói có thời gian và không gian nghỉ một lát trong khi nói lâu

Bày tỏ lòng biết ơn với họ vì đã chia sẻ và đối thoại

Kiểm tra xem bạn đã hiểu chưa

  • Thử nhắc lại những ý quan trọng để khẳng định xem bạn có hiểu thật sự chưa và tiếp tục cuộc nói chuyện.

  • Tóm tắt các ý chính

  • Đặt câu hỏi để cả hai cùng hiểu rõ hơn

Tiếp tục mạch câu chuyện:

  • Thử nói qua các kinh nghiệm của bạn để bày tỏ là bạn đang thích thú với câu chuyện (phản hồi)

  • Dịch sau khi bạn cảm thấy bạn đã nắm bắt được nội dung

  • Áp dụng vào tình huống khác


Cho người nói thời gian để người nói
sắp xếp lại thông tin đã nói

Lúc Hỏi-Đáp

Khi đặt câu hỏi

  • Trình bày nhanh sự hoan nghênh của bạn với người nghe

  • Tóm tắt điểm mấu chốt

  • Đặt câu hỏi

Khi trình bày một quan điểm

  • Trình bày nhanh sự hoan nghênh của bạn với người nghe

  • Trình bày ngắn gọn ýliên quan

  • Trình bày quan điểm của bạn, nhận xét…

  • Hoan nghênh nhận xét

Sau đó

  • Lấy thông tin liên lạc information
    để tiện liên lạc sau này

  • Có nhã ý mời bạn bè/đồng nghiệp.. 
    tiếp tục tham gia thảo luận