Năm 797 ( 11 năm sau khi dẹp loạn 12 sứ quân, lập ra nhà Đinh), Đinh Tiên Hoàng và con trưởng là Đinh Liễn bị ám hại, con thứ là Đinh Toàn, mới 6 tuối, lê ngôi.
Lợi dụng cơ hội đó, nhà Tống đem quân xâm lược nước ta. Thế nước lâm nguy! Vua còn quá nhỏ không gánh vác được việc nước. Triều đình đã họp bàn để chọn người chỉ huy kháng chiến. Mọi người đặt niềm tin vào Thập đạo tương quân ( Tổng chỉ huy quân đội) Lê Hoàn.
Trong tiếng tung hô " Vạn tuế" của quân sĩ, mẹ của Vua Đinh Toàn là Thái hậu họ Dương bèn sai người lấy áo long cổn( áo thêu rồng dành cho Vua) trao cho Lê Hoàn và mời ông lên ngôi Vua. Lê Hoàn lên ngôi( Lê Đại Hành), lập ra nhà Lê ( sử cũ gọi là nhà Tiền Lê, để phân biệt với nhà Hậu Lê do Lê Lợi lập ra sau khi đánh thắng quân Minh năm 1428).
Đầu năm 981, quân Tồng theo hai đường thủy, bộ ồ ạt tiến vào xâm lược nước ta. quân Thủy tiến vào cửa sông Bạch Đằng, quân bộ tiến vào theo đường Lạng Sơn.
Vua Lê trực tiếp chỉ huy binh thuyền ra chống giặc ở Bạch Đằng. Ông cho quân cắm cọc ở sông Bạch Đằng để ngăn chặn chiến thuyền địch. Nhiều trận chiến đấu ác liệt đã diễn ra trên sông Bạch Đằng. Cuối cùng, quân thủy bị đánh lưu.
Trên bộ, quân ta cũng chặn đánh quyết liệt ở Chi Lăng, buộc chúng rút quân. Thừa thắng, quân ta truy kích tiêu diệt địch, quân địch chết quá nữa, tướng giặc bị giết chết. Cuộc kháng chiến thắng lợi.