Đề thi Văn chọn học sinh giỏi hay nhất 2021
Những năm gần đây, những đề nghị luận xã hội ở các kỳ thi mở ra các vấn đề thời sự, gần gũi cuộc sống cho thí sinh bàn luận. Dạng đề này thường khá hay vì hướng tới những điều trong xã hội, vấn đề dân sinh nhức nhối, gần gũi, thiết thực đối với không chỉ người học Văn mà tất cả mọi người. Kiểu đề này giúp học sinh có nhiều đất diễn, nhưng cũng đòi hỏi các em phải học, đọc nhiều, khối kiến thức đa dạng mới có thể ứng dụng vào bài làm để hoàn thành bài thi tốt nhất có thể. Có những đề thi được đánh giá cao nhưng cũng có đề nhận nhiều ý kiến trái chiều từ dư luận và nhà chuyên môn.
Mới đây, một đề thi Văn của tỉnh Đắk Lắk cũng được dân tình đem ra phân tích. Được biết đây là đề thi trong kỳ thi lập các đội tuyển dự thi học sinh giỏi Quốc gia THPT năm học 2021-2022, diễn ra vào ngày 24/11/2021 (Buổi thi thứ nhất). Thời gian làm bài 180 phút (không kể thời gian giao đề).
Đề thi gồm hai câu, nội dung trích từ tác phẩm Nhà giả kim và trích đoạn phát biểu của một nhà giáo trong lễ khai giảng năm học mới:
Câu 1: (8 điểm): Paulo Coelho viết: “Hãy cứ nhớ rằng, ở bất cứ nơi đâu cậu tìm thấy trái tim mình, thì cũng sẽ tìm thấy kho báu ở đó”. (Nhà giả kim, NXB Văn học, 2017). Phải chăng kho báu trong cuộc sống hiện đại của con người đang dần vơi cạn?
Câu 2: (12 điểm): Trong buổi Lễ khai giảng năm học 2021 – 2022 của Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP.HCM, nhà giáo Huỳnh Như Phương đặt câu hỏi:
“Trong hoàn cảnh khắc nghiệt vừa qua, không tránh khỏi có lúc chúng ta tự hỏi, văn học để làm gì, văn học cần cho ai? Văn học có cần cho người bệnh đang giành lấy từng hơi thở tàn trong bệnh viện dã chiến? Văn học có cần cho người mẹ già đẩy chiếc xe với chút tài sản bé mọn trên đường về miền Tây? Văn học có cần cho đôi vợ chồng trẻ chở con dưới mưa gió trên đỉnh đèo Hải Vân theo đoàn người trốn dịch…”. (Báo Thanh Niên, ngày 12.10.2021). Bằng trải nghiệm văn học, anh chị hãy trả lời câu hỏi của nhà giáo Huỳnh Như Phương.
Hầu hết các ý kiến của cư dân mạng đều nhận định, đề thi mở khó nhưng hay, ý nghĩa lại có tính thời sự, khơi gợi cảm hứng sáng tạo và mang tính giáo dục cho học sinh. Đề thi không khuôn mẫu, học sinh có thể trình bày chính kiến, có tranh luận, phản biện… Nhiều người cho rằng, dù đã qua giai đoạn học sinh nhiều năm nhưng “chạm” vào chiếc đề nhiều xúc cảm này khiến họ muốn “cầm bút lên và viết”.
Thầy giáo Lương Hải Đăng: “Đề thi gần gũi và ăn sâu bén rễ với đời sống thực tại”
Theo thầy giáo Lương Hải Đăng – giáo viên dạy Văn ở Hà Nội, đề thi chọn học sinh giỏi này gần gũi và ăn sâu bén rễ với đời sống thực tại. Từng vấn đề trong cuộc sống hôm nay đã được đưa vào trong đề thi, đủ sâu và rộng để các thí sinh thỏa sức sáng tạo, nêu ra những suy nghĩ, trăn trở của mình.
“Đề thi này chính là câu trả lời cho câu hỏi được mà nhà giáo Huỳnh Như Phương đã nêu: “Văn học để làm gì, văn học cần cho ai?”. Đề thi là cuộc hành trình “đi tìm kiếm trái tim” mình và chắc chắn với các bạn học sinh giỏi, thầy tin các bạn sẽ tìm được cho mình những kho báu đích thực khi được làm đề này.
Đề thi được ra theo dạng như thế này sẽ giúp các em học sinh thấy được văn học gần gũi thân quen với cuộc sống hơn bao giờ hết. Nguồn gốc của văn chương chính là tình yêu thương. Đề bài giúp khơi gợi tình yêu thương trong lòng mỗi chúng ta. Nó đã thực hiện được trọn vẹn sứ mệnh của mình. Tôi tin tưởng và mong muốn đây sẽ là những gợi ý cho các thầy cô giáo trong cách ra đề bài, giúp các em học sinh có thể ứng dụng tốt nhất những điều đã học được trên sách vở. Đặt vị trí của mình là các bạn học sinh, tôi cũng rất hứng thú và cảm xúc nếu được “gặp gỡ” đề văn này”, thầy Đăng nhận định.
