1. Các nước châu Phi
Vài nét về cuộc đấu tranh giành độc lập:
– Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, nhất là từ những năm 50, cuộc dấu tranh giành độc lập đã diễn ra sôi nổi ở châu Phi, khởi đầu Ai Cập (1952), Li Bi (1952) thuộc Bắc Phi
– Năm 1960 – “Năm châu Phi”, có 17 nước châu Phi được trao trả được độc lập.
– Năm 1975, Môdămbich, Ănggôla lật đổ được ách thống trị của thực dân Bồ Đào Nha.
– Từ năm 1980, nhân dân Nam Rôđêđia và Tây Nam Phi đã giành được thắng lợi trong cuộc đấu tranh xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc (Apacthai ), tuyên bố thành lập nước Cộng Hòa Dimbabuê và Cộng hòa Namibia.
– Đặc biệt năm 1993, Nam Phi đã chính thức xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc; Tháng 4 /1994, Nam Phi tiến hành bầu cử đa chủng tộc lần đầu tiên.Ông Nenxơn Manđêla thành Tổng thống da đen đầu tiên của Cộng hòa Nam Phi. Đây là một thắng lợi có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa thực dân.
2. Các nước khu vực Mĩ Latinh
Những nét chính về quá trình giành và bảo vệ độc lập.
– Từ đầu thế kỉ XIX nhiều nước Mĩ la tinh giành độc lập từ tay Bồ Đào Nha và Tây Ba Nha. Sau CTTG II : Mỹ tìm cách biến khu vực Mỹ Latinh thành “sân sau” của mình và xây dựng các chế độ độc tài thân Mỹ. Cuộc đấu tranh chống chế độ độc tài thân Mỹ bùng nổ và phát triển. Tiêu biểu là thắng lợi của cách mạng Cuba do Phiđen Caxtơrô lãnh đạo.
-Tháng 3/1952 , Mỹ đã giúp Batixta thiết lập chế độ độc tài quân sự ở Cuba. Nhân dân Cuba đã đứng lên đấu tranh , mở đầu bằng cuộc tấn công vào trại lính Môncađa của 135 thanh niên yêu nước do Phiđen Caxtơrô chỉ huy( 1953).Ngày 1/1/1959, chế độ độc tài Batixta sụp đổ , nước Cộng hòa Cuba ra đời do Phiđen Caxtơrô đứng đầu.
– Trong các thập niên 60-70, phong trào đấu tranh chống Mỹ và chế độ độc tài thân Mỹ phát triển và giành nhiều thắng lợi:
+ Cuộc đấu tranh của nhân dân Panama thu hồi kênh đào Panama ( 1964-1999)
+ Năm 1983 ở vùng Ca ri bê có 13 quốc gia giành độc lập.
+Cùng với các hình thức đấu tranh : bãi công của công nhân , nổi dậy của nông dân , đấu tranh nghị trường , cao trào đấu tranh vũ trang bùng nổ mạnh mẽ ở Vênêxuêla, Goatêmala, Côlômbia, Pêru, Nicaragoa. Mỹ Latinh đựoc mệnh danh “Lục địa bùng cháy”. Kết quả: chính quyền độc tài nhiều nước bị lật đổ, các chính phủ dân tộc dân chủ đựoc thiết lập.