Ôn tập Sử 11 - Bài 6: Chiến tranh thế giới thứ nhất 1914-1918

Lượt xem ( 2024): 44

Bài 6: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 – 1918)

1. Quan hệ quốc tế cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX. Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh.

– Chủ nghĩa tư bản phát triển theo quy luật không đều làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc ở cuối thế kỉ XIX đầu XX.

– Sự phân chia thuộc địa giữa các đế quốc cũng không đều. Đế quốc già (Anh, Pháp) nhiều thuộc địa. Đế quốc trẻ (Đúc, Mĩ) ít thuộc địa.

=> Mâu thuẫn giữa các đế quốc về vấn đề thuộc địa nảy sinh và ngày càng gay gắt.

– Các cuộc chiến tranh giành thuộc địa đã nổ ra ở nhiều nơi.

+ Chiến tranh Trung – Nhật (1894 – 1895).

+ Chiến tranh Mĩ – Tây Ban Nha (1898).

+ Chiến tranh Anh – Bô ơ (1899 – 1902).

+ Chiến tranh Nga – Nhật (1904 – 1905).

– Trong cuộc đua giành giật thuộc địa, Đức là kẻ hiếu chiến nhất. Đức đã cùng áo – Hung, Italia thành lập “phe liên minh”, năm 1882 chuẩn bị chiến tranh chia lại thế giới.

-Để đối phó Anh đã ký với Nga và Pháp những Hiệp ước tay đôi hình thành phe Hiệp ước (đầu thế kỉ XX).

– Cả 2 khối quân sự đối đầu điên cuồng chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh chia lại thế giới => chiến tranh đế quốc không thể tránh khỏi.

– Nguyên cớ trực tiếp của chiến tranh do vụ ám sát thái tử Áo – Hung của một phần tử người Sec-bi tại Bôxnia.

2. Diễn biến của chiến tranh

a. Giai đoạn thứ nhất của chiến tranh (1914 – 1916).

Thời gian	Chiến sự	Kết quả
1914	– ở phía Tây: ngay đên 3/8 Đức tràn vào Bỉ, đánh sang Pháp. – Cùng lúc ở phía Đông: Nga tấn công Đông Phổ.	– Đức chiếm được Bỉ, một phần nước Pháp uy hiếp thủ đô Pa-ri. – Cứu nguy cho Pa-ri
1915	– Đức, áo – Hung dồn toàn lực tấn công Nga.	– Hai bên ở vào thế cầm cự trên một Mặt trận dài 1200km.
1916	– Đức chuyển mục tiêu về phía Tây tấn công pháo đài Véc-đoong.	– Đức không hạ được Véc-đoong, 2 bên thiệt hại nặng.

b. Giai đoạn thứ 2 (1917 – 1918).

Thời gian	Chiến sự	Kết quả
2/1917	– Cách mạng dân chủ tư sản Nga thành công.	– Chính phủ tư sản lâm thời ở Nga vẫn tiếp tục chiến tranh.
2/4/1917	– Mĩ tuyên chiến với Đức, tham gia vào chiến tranh cùng phe Hiệp ước – Trong năm 1917 chiến sự diễn ra trên cả 2 Mặt trận Đông và Tây Âu.	– Có lợi cho phe Hiệp ước. – Hai bên ở vào thế cầm cự.
11/1917	– Cách mạng tháng 10 Nga thành công	– Chính phủ Xô viết thành lập
3/3/1918	– Chính phủ Xô viết ký với Đức Hiệp ước Bơ-rét Li-tốp.	– Nga rút khỏi Xô viết thành lập.
Đầu 1918	– Đức tiếp tục tấn công Pháp	– Một lần nữa Pa-ri bị uy hiếp
7/1918	– Mĩ đổ bộ vào châu Âu, chớp thời cơ Anh – Pháp phản công.	– Đồng minh của Đức đầu hàng: Bungari 29/9, Thổ Nhĩ Kỳ 30/10, áo – Hung 2/11
9/11/1918	– Cách mạng Đức bùng nổ	– Nền quân chủ bị lật đổ
1/11/1918	– Chính phủ Đức đầu hàng	– Chiến tranh kết thúc