Ôn tập Sử 11 - Bài 3: Trung Quốc

Lượt xem ( 2024): 28

Bài 3: TRUNG QUỐC

1. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc giữa thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX.

Nội dung	Khởi nghĩa Thái bình Thiên quốc	Phong trào Duy tân	Phong trào Nghĩa Hoà đoàn
Diễn biễn chính	Bùng nổ ngày 1/1/1851 tại Kim Điền (Quảng Tây) –lan rộng khắp cả nước –> bị phong kiến đàn áp –> năm 1864	Năm 1898 diễn ra cuộc vận động Duy tân, tiến hành cải cách cứu vãn tình thế	Năm 1899 bùng nổ ở Sơn Đông lan sang Trực Lệ, Sơn Tây, tấn công sứ quán nước ngoài ở Bắc Kinh, bị liên quân 8 nước đế quốc tấn công –> thất bại
Lãnh đạo	Hồng Tú Toàn	Khang Hữu Vi, Lương Khải Siêu
Lực lượng	Nông dân	Quan lại, sỹ phu tiến bộ, vua Quang Tự	Nông dân
Tính chất – ý nghĩa	Là cuộc khởi nghĩa nông dân vĩ đại chống phong kiến làm lung lay triều đình phong kiến Mãnh Thanh	Cải cách dân chủ, tư sản, khởi xướng khuynh hướng dân chủ tư sản ở Trung Quốc	Phong trào yêu nước chống đế quốc. Giáng một đòn mạnh vào đế quốc.

Nguyên nhân thất bại

+ Chưa có tổ chức lãnh đạo

+ Do sự bảo thủ, hèn nhát của trièu đình phong kiến.

+ Do phong kiến và đế quốc câu kết đàn áp.

2. Tôn Trung Sơn và cách mạng Tân Hợi 1911

* Tôn Trung Sơn và Đồng minh hội

– Tôn Trung Sơn là một trí thức có tư tưởng cách mạng theo khuynh hướng dân chủ tư sản

– Tháng 8/1905 Tôn Trung Sơn tập hợp giai cấp tư sản Trung Quốc thành lập Đồng minh hôi – chính Đảng của giai cấp tư sản Trung Quốc.

– Cương lĩnh chính trị: Theo chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn

– Mục tiêu: Đánh đổ Mãn Thanh thành lập dân quốc, bình quân địa quyền.

* Cách mạng Tân Hợi

– Nguyên nhân:

+ Nhân dân Trung Quốc mâu thuẫn với đế quốc, phong kiến.

+ Ngòi nổ của cách mạng là do nhà Thanh trao quyền kiểm soát đường sắt cho đế quốc –> phong trào “giữ đường” bùng nổ, nhân cơ hội đó Đồng minh hội phát động đấu tranh.

– Diễn biến:

+ Khởi nghĩa bùng nổ ở Vũ Xương 10/10/1911 –> lan rộng khắp miền Nam, miền Trung.

Ngày 29/12/1911 Tôn Trung Sơn làm Đại Tổng thống lâm thời, tuyên bố thành lập chính phủ lâm thời Trung Hoa dân quốc.

+ Trước thắng lợi của cách mạng, tư sản thương lượng với nhà Thanh, đế quốc can thiệp.

– Kết quả:

Vua Thanh thoái vị, Tôn Trung Sơn từ chức, Viên Thế Khải làm Tổng thống.

– Tính chất – ý nghĩa:

+ Cách mạng mang tính chất cuộc cách mạng tư sản không triệt để.

+ Lật đổ phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, ảnh hưởng đến Châu á.