Ôn tập Sử 11- Bài 1: Nhật Bản

HỌC KÌ I

Bài 1: NHẬT BẢN

1. Nhật Bản từ đầu thế kỷ XIX đến trước năm 1868

Đầu thế kỉ XIX chế độ Mạc phủ ở Nhật đứng đâug là tướng quân ( So-gun) lâm vào khủng hoảng suy yếu.

* Kinh tế :

– Nông nghiệp: Lạc hậu, tô thuế nặng, mất mùa đói kém xảy ra thường xuyên.

– Công nghiệp: Kinh tế hàng hóa phát triển, công trường thủ công xuất hiện nhiều, kinh tế tư bản phát triển nhanh chóng.

* Xã hội:

Mâu thuẫn giữa nông dân và tư sản thị dân với chế độ phong kiến lạc hậu.

* Chính trị:

Mâu thuẫn giữa Thiên Hoang và Tướng Quân

=> Các nước tư bản Âu-Mĩ tìm các xâm nhập./.

– Đầu tiên là Mĩ dùng vũ lực ép NB “mở cửa” sau đó Anh, Pháp, Nga, Đức cũng ép Nhật ký các Hiệp ước bất bình đẳng.

– Trước nguy cơ bị xâm lược Nhật Bản phải lựa chọn một trong hai con đường là: bảo thủ duy trì chế độ phong kiến lạc hậu, hoặc là cải cách

2. Cuộc Duy tân Minh Trị 

Tháng 01/1868 Thiên hoàng Minh Trị (Meiji) trở lại nắm quyền và thực hiện cải cách:

+ Về chính trị: Nhật hoàng tuyên bố thủ tiêu chế độ Mạc phủ, lập chính phủ mới, thực hiện bình đẳng ban bố quyền tự do.

+ Về kinh tế: xoá bỏ sự độc quyền ruộng đất của phong kiến, thực hiện cải cách theo hướng bản chủ nghĩa.

+ Về quân sự: quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, chú trọng đóng tàu chiến, sản xuất vũ khí đạn dược.

+ Giáo dục: chú trọng nội dung khoa học – kỹ thuật. Cử học sinh giỏi đi du học phương Tây.

* Tính chất – ý nghĩa: Cải cách Minh Trị mang tính chất của một cuộc cách mạng tư sản, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở Nhật.

3. Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa

–  Trong 30 năm cuối thế kỷ XIX quá trình tập trung trong công nghiệp, thương nghiệp với ngân hàng đã đưa đến sự ra đời những công ty độc quyền, Mít-xưi, Mit-su-bi-si chi phối đời sống kinh tế, chính trị Nhật Bản.

– Trong 30 năm cuối thế kỉ XIX, Nhật đẩy mạnh chính sách bành trướng xâm lược.

  + Năm 1874 Nhật Bản xâm lược Đài Loan

  + Năm 1894 – 1895 chiến tranh với Trung Quốc

  + Năm 1904 – 1905 chiến tranh với Nga

– Chính sách đối nội: Bóc lột nặng nề quần chúng lao động nhất là giai cấp công nhân, dẫn tới nhiều cuộc đấu tranh cua công nhân.

– Kết luận: Nhật Bản đã trở thành nước đế quốc.