Ôn tập Sử 10 – Bài 15: Phong trào CM ở TQ và Ấn Độ 1918 – 1939

HỌC KÌ II

Bài 15: PHONG TRÀO CÁCH MẠNG Ở TRUNG QUỐC VÀ ẤN ĐỘ (1918 – 1939)

I. Phong trào cách mạng ở Trung Quốc (1919-1939)

1. Phong trào Ngũ Tứ và sự thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc.(4/5/1919)

* Nguyên nhân :  

– Yếu tố bên trong là quyết định bất công của các nước đế quốc

– Yếu tố bên ngoài là ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga.

* Thành phần :  

– Học sinh, sinh viên, lôi cuốn đông đảo các tầng lớp khác trong xã hội.

  – Đặc biệt là giai cấp công nhân.

=> Thắng lợi.

* Nét mới và ý nghĩa của phong trào:

+ Nét mới đó là lực lượng giai cấp công nhân tham gia với vai trò nòng cốt (trưởng thành và trở thành lực lượng chính trị độc lập)

 + Đó là mục tiêu đấu tranh chống đế quốc và phong kiến. Không chỉ dừng lại chống phong kiến như cuộc cách mạng Tân Hợi năm 1911 (Đánh đổ triều đình Mãn Thanh)

+ Đây chính là bước chuyển từ cách mạng dân chủ kiểu cũ sang cách mạng dân chủ kiểu mới. Là mốc mở ra thời kỳ cách mạng ở Trung Quốc.

-> Tháng 7/1921: Đảng Cộng sản Trung Quốc ra đời.

2 . Chiến tranh Bắc Phạt (1926 – 1927) và nội chiến Quốc – Cộng (1927 – 1937)

– Nội chiến Quốc – Cộng (1927 – 1937).

+ Kéo dài 10 năm.

+ Quân Tưởng đã tổ chức 4 lần vây quét lớn, nhằm tiêu diệt Cộng sản nhưng đều thất bại. Lần thứ 5 (1933 – 1934) thì lực lượng cách mạng thiệt hại nặng nề và bị bao vây.

+ Tháng 10/1934: Quân cách mạng phá vây rút khỏi căn cứ tiến lên phía bắc (Vạn lí Trường Chinh).

+ Tháng 01/1935: Mao Trạch Đông trở thành chủ tịch Đảng.

+ Tháng 7/1937: Nhật Bản xâm lược, nội chiến kết thúc.

+Tháng 7/1937: Nhật Bản phát động chiến tranh xâm lược Trung Quốc nên Quốc – Cộng hợp tác, thành lập Mặt trận dân tộc thống nhất chống Nhật.

-> Sau 20 năm, phong trào cách mạng Trung Quốc phát triển với sự lớn mạnh của giai cấp công nhân Trung Quốc với vai trò của Đảng Cộng sản.

II. Phong trào độc lập dân tộc ở Ấn Độ (1918 – 1939

Trong những năm sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1918 – 1929)

* Nguyên nhân cuộc đấu tranh chống thực dân Anh ở Ấn Độ:

+ Chiến tranh thế giới thứ nhất đẩy nhân dân Ấn Độ vào cảnh sống cùng cực (hậu quả của chiến tranh trút lên nhân dân Ấn Độ)

+ Sau chiến tranh, chính quyền Anh tăng cường bóc lột, ban hành đạo luật hà khắc.

* Nét chính của phong trào đấu tranh thời kỳ (1918 – 1922)

– Đảng Quốc đại do M.Gan-đi lãnh đạo.

– Phương pháp đấu tranh: Hòa bình, không sử dụng bạo lực.

– Lực lượng tham gia: Học sinh, sinh viên, công nhân lôi cuốn mọi tầng lớp tham gia.

– Sự kiện tiêu biểu :  + Tẩy chay hàng Anh không nộp thuế.

+ 12/1925 Đảng Cộng sản Ấn Độ được thành lập.