Bài 19: Mã Giám Sinh mua Kiều

MÃ GIÁM SINH MUA KIỀU

(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)

I. Tìm hiểu vị trí đoạn trích

Đoạn trích thuộc phần Gia biến và lưu lạc,mở đầu kiếp đoạn trường của người con gái họ Vương.

Gia đình Kiều bị thằng bán tơ vu oan. Cha và em bị bắt giam. Kiều quyết định bán mình để lấy tiền cứu cha và em. Mụ mối đưa người khách đến. Đoạn thơ viết về việc Mã Giám Sinh mua Kiều, cuộc mua bán được ngụy trang  dưới hình thức lễ vấn danh.

II. Phân tích nhân vật Mã Giám Sinh.

– Tuổi tác: Trạc ngoại tứ tuần.

– Mày râu nhẵn nhụi.

– Áo quần bảnh bao.

– Thài độ bất lịch sự đến trơ trẽn: “ghế trên ngồi tót sỗ sàng”.

– Ăn nói cộc lốc nhát gừng.

– Cách giới thiệu lập lờ, lấp lửng, làm nổi bật nhân vật đóng kịch làm sang.

– Không dùng nghệ thuật ước lệ mà tả thực.

Mã Giám Sinh là một người quá lứa (ngoài 40) mà “mày râu nhẵn nhụi”, ăn mặc bảnh bao, chau chuốt thái quá, kệch cỡm giữa tuổi tác và hình thức, bộc lộ tính trai lơ.

– Dù núp dưới hình thức lễ vấn danh, dạm hỏi nhưng xuyên suốt bài thơ là một cuộc mua bán:

+ Xem hàng: đắn đo cân sắc cân tài.

+ Hỏi giá.

+ Mặc cả: cò kè bớt một thêm hai.

Tác giả mô tả lô-gic, chặt chẽ như cảnh mua bán hàng hoá.

Mã Giám Sinh bộc lộ bản chất là một con buôn sành sỏi, lọc lõi, mất hết nhân tính.

+ Ép cung… thử bài…

+ Mặn nồng…

+ Bằng lòng… tuỳ cơ dặt dìu.

Thái độ cẩn trọng, sợ mua hớ, thức chất là hỏi giá (được che đậy bằng những lời mĩ  miều).

Về bản chất, Mã Giám Sinh điển hình cho loại con buôn lưu manh, vừa giả dối, bất nhân vừa ti tiện.

III. Phân tích nhân vật Thuý  Kiều.

Nỗi mình thêm tức nỗi nhà

Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng

Ngại ngùng dợn gió e sương

Nhìn hoa bóng thẹn trông gương mặt dày

Hình ảnh tội nghiệp với nỗi đau đớn tái tê.

– Kiều trong hoàn cảnh phức tạp, tâm trạng éo le.

– Nàng xót xa vì gia đình bị tai bay vạ gió mà mình phải bán mình, phải dứt bỏ mối tình vơi Kim Trọng để lúc này nàng tự thấy hổ thẹn, tự coi mình là người bội ước.

– Giờ đây đứng trước một kẻ như Mã Giám Sinh làm sao nàng không đau đớn, tái tê khi rơi vào tay hắn.

Nàng đau khổ đến câm lặng, hành động như một cái máy, những bước chân tỷ lệ thuận với những hàng nước mắt.

Đau đớn, tủi nhục, ê chề, Kiều là hiện thân của những con người đau khổ, là nạn nhân của thế lực đồng tiền.

IV. Tìm hiểu tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du.

Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du được thể hiện cụ thể trên hai phương diện:

– Tác giả tỏ thái độ khinh bỉ và căm phẫn sâu sắc bọn buôn người, đồng thời tố cáo thế lực đồng tiền chà đạp lên con người.

+ Miêu tả Mã Giám Sinh với cái nhìn mỉa mai, châm biếm.

+ Lời nhận xét: “Tiền lưng đã sẵn việc gì chẳng xong”, thể hiện sự chua xót, căm phẫn, tố cáo thế lực đồng tiền chà đạp lên con người.

– Niềm cảm thương sâu sắc trước thực trạng nhân phẩm con người bị hạ thấp, bị chà đạp, biểu hiện cụ thể qua hình ảnh nhân vật Thuý Kiều.

V. Kết luận chung về đoạn trích.

1. Về nghệ thuật.

Nghệ thuật: tả người(nhân vật phản diện) tả thực, từ dắt, tả ngoại hình để làm nổi bật bản chất nhân vật.

2. Về nội dung.

– Thể hiện giá trị hiện thực, nhân đạo, làm cho người đọc thấy được bộ mặt ghê tởm của bọn buôn người.

– Cảm thông nỗi đau khổ của người phụ nữ tài sắc, tố cáo thực trạng xã hội, lên án thế lực đồng tiền trong xã hội phong kiến suy tàn.

VI. Luyện tập

• Phân tích đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều