A. LỊCH SỬ THẾ GIỚI (6,0 điểm)
Câu 1 (4,0 điểm):
Phong trào đấu tranh bảo vệ hoà bình, ngăn chặn nguy cơ chiến tranh huỷ diệt nhân loại từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay có một vị trí quan trọng như thế nào? Thắng lợi thu được của phong trào?
Câu 2 (2,0 điểm):
Những đặc điểm chính của lịch sử thế giới hiện đại từ nửa sau những năm 70 đến năm 1991?
B. LỊCH SỬ VIỆT NAM (14,0 điểm).
Câu 1 (8,0 điểm):
Trình bày nội dung cơ bản của Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ 8 (tháng 5/1941). Những nội dung đó đã được Đảng triển khai và thực hiện như thế nào để đưa tới thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945?
Câu 2 (6,0 điểm):
Hãy làm rõ chính sách đối ngoại: cứng rắn về nguyên tắc, mềm dẻo về sách lược của Đảng và Hồ Chủ tịch từ sau cách mạng tháng Tám 1945 đến trước ngày toàn quốc kháng chiến.
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
CÂU | NỘI DUNG | ĐIỂM | |
A. LỊCH SỬ THẾ GIỚI | 6.0 | ||
Câu 1. Phong trào… | 4.0 | ||
| * Vị trí của phong trào đấu tranh… (2,0 điểm ) |
| |
| – Do chính sách “chạy đua vũ trang” và xúc tiến một cuộc “chiến tranh tổng lực” của Mĩ cùng các nước phương Tây nhằm chống Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa cho nên nguy cơ của một cuộc chiến tranh huỷ diệt nhân loại đang ngày càng trở nên nghiêm trọng … |
0.5 | |
| – Nếu cuộc chiến tranh đó bùng nổ sẽ huỷ diệt sự sống và nền văn minh của nhân loại… |
0.5 | |
| – Cuộc đấu tranh chống chiến tranh hạt nhân, bảo vệ nền hoà bình của nhân loại trở thành nhiệm vụ bức thiết hàng đầu… |
0.5 | |
| – Giữ vai trò quan trọng trong cuộc đấu tranh đó là Liên Xô, các nước XHCN, Hội đồng hoà bình thế giới… |
0.5 | |
| * Thắng lợi thu được…( 2 điểm) |
| |
| – Do nỗ lực đấu tranh của toàn thể nhân loại, khả năng bảo vệ hoà bình, ngăn chặn một cuộc chiến tranh huỷ diệt ngày càng tiến triển. |
0.5 | |
| – Trong những năm từ 1972-1991 Liên Xô và Mĩ đã ký nhiều hiệp ước, hiệp định về hạn chế và thủ tiêu vũ khí hạt nhân: + “Hiệp ước về hạn chế hệ thống phòng chống tên lửa” (ABM) (1972). + “Hiệp định tạm thời về một số biện pháp trong lĩnh vực hạn chế vũ khí tiến công chiến lược” (SALT-1) (1974). + “Hiệp định hạn chế vũ khí tiến công chiến lược” (SALT-2) (1979) + “Hiệp ước thủ tiêu tên lửa tầm trung ở châu Âu” (INF) (1987). + “Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược” (START) (1991) và nhiều hiệp định cắt giảm vũ khí thông thường khác. |
1.0 | |
| Ngày nay, nguy cơ của một cuộc chiến tranh hạt nhân huỷ diệt vẫn còn đe doạ nền hoà bình và sự sống còn của nhân loại. Vì vậy cuộc đấu tranh đó vẫn còn tiếp tục… |
0.5 | |
Câu 2. Những đặc điểm của lịch sử thế giới hiện đại… | 2.0 | ||
| – Sự khủng hoảng toàn diện dẫn tới sụp đổ của Liên Xô và Đông Âu đã tác động nghiêm trọng đến cục diện thế giới, song đây chỉ là sự sụp đổ của một mô hình chưa đúng đắn, một thất bại tạm thời của CNXH… |
0.5 | |
| – Các nước tư bản chủ nghĩa đã có những cải cách về cơ cấu kinh tế, tiến bộ vượt bậc về khoa học kỷ thuật, thích nghi về chính trị nên đã đạt được nhiều thành tựu trên mọi lĩnh vực: kinh tế, chính trị, xã hội. Tuy vậy chủ nghĩa tư bản vẫn còn nhiều mâu thuẫn không thể khắc phục được… |
0.5 | |
| – “ Chiến tranh lạnh” chấm dứt –quan hệ quốc tế chưyền từ đối đầu sang đối thoại, hợp tác trên cơ sở hai bên cùng có lợi, tôn trọng lẫn nhau trong cùng tồn tại hoà bình, tình hình thế giới trở nên hoà dịu hơn. |
0.5 | |
| – Với sự sụp đổ của trật tự cũ, một trật tự thế giới mới đang dần dần được hình thành và một thời kỳ phát triển mới của lịch sử thế giới hiện đại đã bắt đầu |
0.5 | |
B. LỊCH SỬ VIỆT NAM | 14.0 | |
Câu 1. Nội dung.. | 8.0 | |
a | Nội dung cơ bản… | 3.0 |
| – Tháng 9 năm 1940 phát xít Nhật nhảy vào Đông Dương, cấu kết với thực dân Pháp áp bức, bóc lột nhân dân ta. Mâu thuẫn dân tộc càng thêm gay gắt. Trước tình hình đó, ngày 28-1-1941 Nguyễn ái Quốc về nước. Người triệu tập và chủ trì hội nghị TƯ Đảng lần thứ 8, từ ngày 10 đến 19-5-1941 tại Pắc Bó – Cao Bằng |
0.5 |
| – Nội dung cơ bản của hội nghị : + Nhận định mâu thuẫn dân tộc giữa nhân dân ta với đế quốc Pháp, phát xít Nhật là mâu thuẫn chủ yếu nhất, gay gắt nhất, đòi hỏi phải giải quyết cấp bách. Từ đó tiếp tục đưa nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu và xem đây là nhiệm vụ bức thiết… |
0.5 |
| + Tiếp tục tạm gác khẩu hiệu “ cách mạng ruộng đất” thay bằng khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc việt gian chia cho dân cày nghèo, giảm tô, giảm tức.. |
0.5 |
|
|
0.5 |
|
|
0.5 |
|
|
0.5 |
b | Nội dung của hội nghị được Đảng triển khai và thực hiện… | 5.0 |
| – Thành lập mặt trận Việt minh- xây dựng lực lượng chính trị ( 1 điểm) |
|
| + 19/5/1941 mặt trận Việt Minh được thành lập. Mặt trận chủ trương xây dựng các hội cứu quốc trong các đoàn thể quần chúng. Cao Bằng được chọn làm nơi thí điểm, từ Cao Bằng phát triển sang các tỉnh Bắc Cạn, Lạng Sơn. Uỷ ban mặt trận Việt Minh liên tỉnh Cao- Bắc- Lạng được thành lập… |
0.5 |
| + Để lôi cuốn tư sản dân tộc, tiểu tư sản và các tầng lớp khác tham gia cách mạng, Đảng vận động thành lập Hội văn hoá cứu quốc Việt Nam, Đảng dân chủ Việt Nam (1944), ra các tờ báo …tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, đập tan luận điệu xuyên tạc của kẻ thù. |
0.5 |
| – Xây dựng lực lượng vũ trang ( 1 điểm) |
|
| + Trên cơ sở đội du kích Bắc Sơn, tháng 7/1941 Đảng thành lập đội Cứu quốc quân, từ tháng 7/1941-2/1942 tiến hành chiến tranh du kích. Sau đó phân tán nhiều bộ phận, tuyên truyền, gây dựng cơ sở chính trị trong quần chúng ở các tỉnh Thái Nguyên, Tuyên Quang, Lạng Sơn. |
0.5 |
| + 22/12/1944 theo chỉ thị của Nguyễn ái Quốc, Vịêt Nam tuyên truyền giải phóng quân được thành lập. Tháng 4/1945 Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ họp quyết định thống nhất các lực lượng vũ trang. Tháng 5/1945 Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân hợp nhất với Cứu quốc quân thành Việt Nam giải phóng quân. |
0.5 |
| – Xây dựng căn cứ địa cách mạng. ( 1 điểm) |
|
| + Năm 1941 xây dựng căn cứ điạ Cao Bằng, năm 1943 mở rộng ra trong 3 tỉnh Cao- Bắc -Lạng… |
0.5 |
| + Tháng 6/1945 khu giải phóng Việt Bắc thành lập bao gồm 6 tỉnh Cao- Bắc- Lạng- Hà Tuyên- Thái. Trong khu giải phóng 10 chính sách lớn của mặt trận Việt Minh được thực hiện. Đây là hình ảnh thu nhỏ của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà… |
0.5 |
| – Chuẩn bị cho quần chúng tập dượt đấu tranh ( 1 điểm) |
|
| + Đảng thường xuyên tổ chức quần chúng tập dượt đấu tranh. Trong cao trào kháng Nhật cứu nước, hàng triệu quần chúng đã được tôi luyện …. |
0.5 |
| + Không khí cách mạng sục sôi trong cả nước. Toàn dân tộc ở vào tư thế sẵn sàng đón đợi thời cơ. |
0.5 |
| – Chuẩn bị bộ máy lãnh đạo Tổng khởi nghĩa. ( 1 điểm) |
|
| + Khi Nhật đầu hàng đồng Minh, thời cơ “ngàn năm có một” đã đến Hội nghị Đảng toàn quốc ( từ 13-15/8/1945) quyết định phát động tổng khởi nghĩa, thành lập UB khởi nghĩa và ra quân lệnh số1… |
0.5 |
| + Ngày 16, 17 tháng 8/1945 Đại hội quốc dân Tân Trào đã tán thành quyết định tổng khởi nghĩa của Đảng, bầu UB dân tộc giải phóng Việt Nam để lãnh đạo tổng khởi nghĩa… Nhờ triển khai, thực hiện tốt công tác chuẩn bị cho nên cuộc tổng khởi nghĩa đã diễn ra và thắng lợi nhanh chóng, ít đổ máu. Ngày 2/9/1945 nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời |
0.5 |
Câu 2. Chính sách đối ngoại… kháng chiến | 6.0 | |
| * Trước ngày 6/3/1946: – Đối với quân Tưởng : Trước ngày 6/3/1946 hoà với Tưởng để chống Pháp (1,5 điểm) | 2.5 |
| + Mềm dẻo về sách lược: Ta chủ trương hoà hoãn, tránh xung đột, giao thiệp thân thiện, lãnh đạo nhân dân đấu tranh chính trị một cách khôn khéo… Những vấn đề nào không đụng chạm đến chủ quyền dân tộc ta cố gắng nhân nhượng: Nhượng cho chúng một số yêu sách về chính trị (cho bọn tay sai của Tưởng 70 ghế trong quốc hội, 4 ghế bộ trưởng…), kinh tế (cung cấp một phần lương thực, thực phẩm, nhận tiêu tiền “Quan kim”, “Quốc tệ”. |
0.5 |
| + Cứng rắn về nguyên tắc: Kiên quyết bác bỏ những vấn đề đụng chạm đến chủ quyền dân tộc: Hồ Chí Minh từ chức, gạt những đảng viên Cộng sản ra khỏi chính phủ lâm thời, thay đổi quốc kỳ, quốc ca… Kiên quyết vạch trần âm mưu và hành động chia rẽ, phá hoại của tay sai Tưởng (Việt quốc, Việt cách…) những kẻ phá hoại có đầy đủ bằng chứng đều bị trừng trị theo pháp luật… |
0.5 |
| + ý nghĩa: Hạn chế những hành động phá hoại của Tưởng, âm mưu lật đổ chính phủ Hồ Chí Minh của Tưởng bị thất bại, bảo vệ được chính quyền cách mạng, ổn định miền Bắc, tạo điều kiện chi viện cho miền Nam chống thực dân Pháp. |
0.5 |
| – Đối với thực dân Pháp ở miền Nam: ta kiên quyết đứng lên kháng chiến chống TD Pháp. (1 điểm) |
|
| + Đêm 22 rạng ngày 23/9/1945, được sự giúp sức của thực dân Anh, TD Pháp đánh úp trụ sở UB nhân dân Nam Bộ và cơ quan tự vệ thành phố Sài Gòn, chính thức trở lại xâm lược nước ta. |
0.5 |
| + Bộ mặt xâm lược của thực dân Pháp đã lộ rõ, ta kiên quyết cầm súng đứng lên kháng chiến chống Pháp. Đảng, chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động phong trào ủng hộ “Nam Bộ kháng chiến”… |
0.5 |
| * Từ ngày 6/3/1946: Hoà với Pháp để đuổi Tưởng – Hiệp định sơ bộ 6/3 .(2 điểm) | 3.0 |
| + Hoàn cảnh: Ngày 28/2/1946 hiệp ước Hoa- Pháp được kí kết, Pháp sẽ thay quân Tưởng giải giáp quân đội Nhật ở miền Bắc. Hiệp ước Hoa- Pháp đặt nhân dân ta trước hai con đường lựa chọn: hoặc là đứng lên chống Pháp ngay khi nó mới đặt chân lên MB hoặc chủ động đàm phán với Pháp để gạt nhanh 20 vạn quân Tưởng, tránh tình trạng đụng đầu với nhiều kẻ thù cùng một lúc, tranh thủ thời gian hoà hoãn xây dựng, củng cố lực lượng. Ta chọn giải pháp thứ hai. Ngày 6/3/1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh kí với Xanhtơni đại diện chính phủ Pháp bản Hiệp định sơ bộ. |
0.5 |
| + Nội dung: Chính phủ Pháp công nhận Việt Nam là một quốc gia tự do nằm trong khối liên hiệp Pháp. Chính phủ Việt Nam thoả thuận cho 15000 quân Pháp ra MB thay quân Tưởng, số quân này rút dần trong thời hạn 5 năm. Hai bên thực hiện ngừng bắn ngay ở Nam Bộ để tạo không khí thuận lợi cho việc đàm phán chính thức… |
1.0 |
| + ý nghĩa: Đây là thắng lợi của ta, vì trước đây thực dân Pháp coi nước ta là một xứ thuộc địa, xoá tên nước ta trên bản đồ thế giới.Với hiệp ước này ta đã buộc Pháp thừa nhận Việt Nam là một quốc gia riêng ( có chính phủ riêng, quân đội riêng…). Chính phủ ta thoả thuận cho quân Pháp ra miền Bắc thay quân Tưởng, một sự nhân nhượng cần thiết. Đây là diệu kế “dùng kẻ thù để đuổi kẻ thù”, ta đã loại trừ được một kẻ thù nguy hiểm do Mĩ điều khiển là 20 vạn quân Tưởng và tay sai, đánh tan âm mưu cấu kết của Pháp và Tưởng, có thời gian chuẩn bị lực lượng cách mạng. |
0.5 |
|
+ Hoàn cảnh kí kết: Sau khi kí hiệp định sơ bộ 6/3 ta tranh thủ thời gian hoà bình xây dựng và phát triển lực lượng về mọi mặt…ngừng bắn ở Nam Bộ. Phía Pháp vẫn tiếp tục gây xung đột vũ trang ở Nam Bộ, thành lập chính phủ Nam Kì tự trị, âm mưu tách Nam Bộ ra khỏi Việt Nam. Do sự đấu tranh kiên quyết của ta, cuộc đàm phán chính thức giữa hai chính phủ tổ chức tại Phôngtennơblô (Pháp). Sau hơn hai tháng, cuộc đàm phán thất bại vì lập trường của hai bên đối lập như nước với lửa, ta kiên quyết giữ lập trường của mình….Trong khi đó tại Đông Dương quân Pháp tăng cường hoạt động khiêu khích, quan hệ Việt- Pháp ngày càng căng thẳng và có nguy cơ xảy ra chiến tranh. Trước tình hình trên, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí với Mutê (Pháp) bản tạm ước 14/9/1946. + Nội dung: Vẫn bảo lưu giá trị nội dung Hiệp định sơ bộ 6/3/1946. Nhận nhượng thêm một số quyền lợi kinh tế, văn hoá cho Pháp ở Việt Nam. + ý nghĩa: Với tạm ước này, tuy ta phải nhượng thêm cho Pháp một số quyền lợi nhưng chỉ là quyền lợi kinh tế, văn hoá. Đổi lại, một lần nữa ta buộc Pháp thừa nhận Hiệp định sơ bộ 6/3/1946, không ngoài mục đích kéo dài thời gian hoà hoãn để củng cố, xây dựng lực lượng cho một cuộc chiến đấu lâu dài với Pháp mà ta biết không thể tránh khỏi. Tạm ước 14/9/1946 |
1.0 |
| * Kết luận Đứng trước tình thế hiểm nghèo trong năm đầu tiên sau cách mạng tháng Tám, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hết sức bình tĩnh, khôn khéo để đưa con thuyền cách mạng Việt Nam lướt qua thác ghềnh nguy hiểm. Sự sáng suốt về sách lược cách mạng tuỵêt vời: vừa cứng rắn về nguyên tắc, vừa mềm dẻo về sách lược- sự nhân nhượng có nguyên tắc của Đảng và Hồ Chủ tịch để bảo vệ độc lập chủ quyền của dân tộc, đã tránh cho nước Việt Nam một cuộc chiến tranh quá sớm, tạo điều kiện chuẩnbị lực lượng để đi vào kháng chiến |
0.5 |
Bài liên quan:
So sánh kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ- Phân tích chính sách đối ngoại “Mềm dẻo về sách lược, cứng rắn về nguyên tắc” của Đảng và Chính phủ cách mạng từ sau ngày 2/ 9/ 1945 đến ngày 19/ 12/ 1946.
- Phân tích sự lãnh đạo sáng suốt, kịp thời của ĐCSĐD và lãnh tụ Hồ Chí Minh trong CMT8
- Ôn thi TN: Chiến dịch nào có tính chất quyết định đến thắng lợi của cuộc kháng chiến toàn quốc chống Pháp của nhân dân Việt Nam (1946 – 1954)? Vì sao?
- Ôn thi TN: So sánh sự kết thúc của kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ
- Ôn thi TN: Phân tích chính sách Mềm dẻo về sách lược, cứng rắn về nguyên tắc
