LIÊN XÔ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI (1921 – 1941)

Ôn tập Sử 11 – Bài 10: LIÊN XÔ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI (1921 – 1941)

I. Chính sách kinh tế mới và công cuộc khôi phục kinh tế (1921 – 1925).

1. Chính sách kinh tế mới.

* Hoàn cảnh lịch sử:

– Nền kinh tế quốc dân bị tàn phá nghiêm trọng.

– Tình hình chính trị không ổn định. Các lực lượng phản cách mạng điên cuồng chống phá gây bạo loạn ở nhiều nơi.

– Chính sách cộng sản thời chiến đã lạc hậu kìm hãm nền kinh tế, khiên nhân dân bất bình.

-> Nước Nga Xô viết lâm vào khủng hoảng.

* Nội dung chính sách mới do Lê-nin đề xướng :

– Nông nghiệp: Ban hành thuế nông nghiệp.

– Công nghiệp: Nhà nước khôi phục công nghiệp nặng, khuyến khích nước ngoài đầu tư vào nước Nga.

=> Chuyển nền kinh tế do nhà nước độc quyền sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần do nhà nước kiểm soát. 

* Tác dụng – ý nghĩa:

 – Giúp nhân dân Xô viết vượt qua khó khăn, hoàn thành khôi phục kinh tế.

 – Là bài học đối với công cuộc xây dựng của một số nước xã hội chủ nghĩa.

*Liên bang Xô viết thành lập:

– Tháng 12/1922 Đại hội Xô viết toàn Nga đã tuyên bố thành lập Liên Bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô)

– Gồm 4 nước cộng hòa, đến năm 1940 có thêm 11 nước.

II. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1925 – 1941)

* Những kế hoạch 5 năm đầu tiên và thành tựu:

– Công nghiệp: thực hiện công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.

– Liên Xô vẫn là một nước nông nghiệp lạc hậu. Kinh tế bị bao vây, kỹ thuật, thiết bị lệ thuộc nước ngoài -> Đảng Cộng sản đề ra nhiệm vụ công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.

– Mục đích: Đưa Liên Xô trở thành một nước công nghiệp có những ngành công nghiệp chủ chốt.

* Biện Pháp:

+ Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.

+ Có mục tiêu cụ thể cho từng kế hoạch dài hạn (1928 – 1932) và (1933 – 1937).

* Kết quả:

Năm 1937 sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.

– Nông nghiệp: Ưu tiên tập thể hóa nông nghiệp.

– Văn hóa – giáo dục: Thanh toán nạn mù chữ, phát triển mạng lưới giáo dục phổ thông, phổ cập tiểu học trong cả nước, phổ cập trung học cơ sở thành phố.

– Xã hội: Cơ cấu giai cấp thay đổi xã hội chỉ còn 2 giai cấp lao động là công nhân, nông dân và trí thức xã hội.

– Năm 1937 Liên Xô tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần ba

– Tháng 6/1941 Đức tấn công Liên Xô => công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội bị gián đoạn.

* Ngoại giao:

– Xác lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng châu Á, châu Âu.

– Năm 1933 đặt quan hệ ngoại giao với Mĩ.