Soạn bài Mẹ hiền dạy con

Soạn bài Mẹ hiền dạy con

I. Đọc – tìm hiểu chú thích.

– Mạnh Tử là bậc hiền triết nổi tiếng của Trung Hoa tời Chiến quốc. Ông được suy tôn là Á thánh của đạo Nho ( vị thánh thứ hai sau Khổng Tử).

– Truyện được tuyển dịch từ sách “ Liệt nữ truyện” của Trung Quốc, được Ôn Như Nguyễn Văn Ngọc và Tử An Trần Lê Nhân dịch. Truyện nổi tiếng xưa nay ở Trung Quốc cũng như ở nước ta.

–  Giải nghĩa từ khó:

Liệt Nữ: người đàn bà có tiết nghĩa hoặc có  khí phách anh hùng.

Văn bản thuộc thể loại nào?

Chuyện tưởng tượng

Truyện kể theo mạch nào?

Thời gian

Bố cục và các sự việc chính:

II. Tìm hiểu văn bản

1. Dạy con bằng cách chọn nơi ở

Hai lần bà mẹ quyết định dời nhà đến nơi khác là :

– Dời nhà ra nghĩa địa.

– Dời  nhà ra gần chợ

Tại sao hai lần dời nhà đó người mẹ thầy Mạnh Tử đều nói: “Chỗ này không phải chỗ con ta ở được”?

-> Môi trường này ảnh hưởng đến Mạnh Tử, dễ bắt chước thói hư, tật xấu.

Tại sao khi dọn nhà đến gần trường học người mẹ ấy lại vui lòng nói: “ Chỗ này là chỗ con ta ở được đấy”?

– Cuộc sống trường học đã hưởng tốt đến tính nết Mạnh Tử. (Lễ phép, học hành) à Chọn môi trường sống thích hợp và có lợi cho hình thành nhân cách .

-> Suy nghĩ và hành động của bà mẹ về môi trường giáo dục con thành người.

Tóm lại, ba sự việc đầu muốn nói lên cách dạy con như thế nào của bà mẹ thầy Mạnh Tử ?

Hiểu tính cách của con( Hiếu động, bắt chước giỏi) -> dời nhà định cư chỗ khác.

HS thử tìm 1 số câu tục ngữ nói về sự ảnh hưởng của môi trường đến nhân cách con người. (Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng – Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài – …….)

Điều đó có nghĩa môi trường sống ảnh hưởng rất lớn đến  tính cách con người. Sống trong môi trường xấu, ta dễ bị lây cái xấu. ở giữa môi trường tốt, ta sẽ tiếp thu cái tốt. Nhất là trẻ con, lứa tuổi dễ bắt chước, dễ tiếp thu những gì diễn ra xung quanh thì lựa chọn một môi trường sống tốt là một điều rất quan trọng. Trở lại với cách giáo dục con của mẹ Mạnh Tử, ta thấy bà mẹ không chỉ là người hiểu con, yêu con mà còn rất biết cách dạy con. Bà muốn tạo cho con một môi trường sống tốt đẹp để đứa trẻ có thể tiếp thu những mặt tích cực, những yếu tố lành mạnh của môi trường để tự nhiên phát triển và trưởng thành.

2. Dạy con bằng ứng xử hàng ngày

– Bà mẹ nói đùa: “ để con ăn đấy”

– Bà ân hận: “ Ta nói lỡ mồm rồi”

Bà sửa sai lầm bằng cách nào?

Mua thịt cho con ăn

Qua sự việc thứ 4 cho thấy bà mẹ muốn dạy con tính cách gì trong cuộc sống ?

-> Không được dạy con nói dối, phải giữ được chữ tín với mọi người, sống phải thành thật.

Sự việc gì xảy ra trong lần cuối?

 – Mạnh Tử bỏ học

Thấy con như vậy, bà mẹ đã làm gì ?

Dùng dao cắt đứt tấm vải đang dệt.

-> Dạy con cần nghiêm khắc, muốn con trở thành người tốt , tài giỏi.

Cách dạy con như vậy có tác động như thế nào đến Mạnh Tử ?

Biết vâng lời mẹ, học tập chuyên cần.

-> Đối lập với cách dạy khéo léo là cách dạy kiên quyết. Phải nói rằng cách dạy của bà đã gây ấn tượng mạnh và có tác dụng tích cực với Mạnh Tử. Bài học cho con vang lên trong câu nói : “ đang đi học mà bỏ học cũng như đang dệt tấm vải mà cắt đứt đi.” và ẩn trong hành động cắt đứt tấm vải. Tất cả đã thành ấn tượng không quên, thành bài học nhớ đời cho Mạnh Tử để rồi từ đó, Mạnh Tử chăm chỉ, chuyên cần sau trở thành bậc đại hiền tài. Sau này Mạnh Tử trở thành một bậc tài cao đức trọng, nối tiếng.

Em có nhận xét gì về cách dạy con của bà qua hai sự việc này?

Bà mẹ thầy Mạnh Tử – một người mẹ tuyệt vời: yêu con, thông minh, khéo léo, nghiêm khắc trong việc dạy dỗ, giáo dục con thành bậc vĩ nhân.

Cách giáo dục của người mẹ, chứng tỏ tình cảm mà mẹ dành cho con như thế nào?

Rất thương yêu con.

3. Ý nghĩa truyện:

– Truyện nêu cao tác dụng của môi trường sống đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ.

– Vai trò của bà mẹ trong việc dạy dỗ con nên người.

4. Nghệ thuật:

– Xây dựng cốt truyện theo mạch thời gian với năm sự việc chính về mẹ con thầy Mạnh Tử.

– Có nhiều chi tiết giàu ý nghĩa, gây xúc động đối với người đọc.