Câu 70: Sự sụp đổ của trật tự “Ianta”

Câu 70. Sự sụp đổ của “trật tự hai cực Ianta” được thể hiện như thế nào?

(Đề thi Tuyển sinh Đại học, Cao đẳng năm 2007)

Hướng dẫn làm bài.

Sau những biến động lớn ở Liên Xô và các nước Đông Âu trong những năm 1988 – 1991, “trật tự hai cực Ianta” đã bị phá vỡ. Sự sụp đổ của trật tự đó thể hiện trên các mặt :

– Khối Đông Âu, phạm vi ảnh hưởng chủ yếu của Liên Xô tan vỡ, kéo theo sự giải thể của liên minh chính trị – quân sự (khối Hiệp ước Vácsava) và liên minh kinh tế (Hội đồng tương trợ kinh tế).

– Mĩ và Liên Xô đều suy giảm vị trí kinh tế và chính trị, thế hai cực của hai siêu cường Mĩ và Liên Xô bị phá vỡ. Liên Xô tan vỡ từ góc độ một Nhà nước. So với từng nước thì Mĩ vẫn đứng đầu thế giới cả về kinh tế và quân sự, nhưng so với cả Tây Âu và Nhật Bản thì về nhiều mặt Mĩ bị sút kém hoặc đứng hàng thứ hai.

– Cả Liên Xô và Mĩ đều không đủ sức “bao cấp” như trước, phải rút dần sự “có mặt” ở nhiều khu vực quan trọng trên thế giới…

– Đức và Nhật Bản vươn lên mạnh mẽ, và đang đòi hỏi trở thành “hai cực nữa”, là mối lo ngại của các cường quốc Mĩ, Liên Xô, Anh, Pháp…