Mô-li-e chuyên viết và diễn hài kịch – những vở kịch gây ra những tiếng cười vui tươi, lành mạnh hoặc châm biếm, chế giễu những thói hư, tật xấu của con người trong xã hội Pháp đương thời…

   2. Tác phẩm và đoạn trích: 

Lão nhà giàu ngu dốt Giuốc-đanh tập tềnh học đòi làm quý tộc sang trọng. Lão cho mời thầy đến dạy kiếm thuật, triết học, viết văn, làm thơ…

 Hài kịch – một thể loại kịch, trong đó tính cách, tình huống và hành động được thể hiện dưới dạng buồn cười hoặc ẩn chứa cái hài nhằm chế giễu, phê phán cái xấu, lố bịch, lỗi thời để tống tiễn nó một cách vui vẻ ra khỏi đời sống xã hội.

Nó là thể loại đối lập với bi kịch. Hài kịch kết thúc nhất thiết phải có hậu, vui vẻ. Hài kịch của Mô-li-e nói chung, vở Trưởng giả học làm sang nói riêng, được coi là mẫu mực của thể loại hài kịch cổ điển.

Đoạn trích gồm có hai cảnh:

– Ông Giuốc-đanh và phó may.

– Ông Giuốc-đanh và thợ phụ.

@ Cuộc đối thoại giữa hai người xoay quanh những việc: đôi bít tất chật, đôi giầy chật, bộ tóc giả, lông đính mũ và đặc biệt là bộ lễ phục – niềm quan tâm duy nhất của ông Giuốc-đanh hiện nay.

@ Việc ông Giuốc-đanh phát hiện ra hoa may ngược chứng tỏ ông chưa phải đã mất hết tỉnh táo. Nhưng chỉ cần phó may lí luận rất liều và vớ vẩn rằng những nhà quý phái đều may hoa ngược như vậy là ông tin ngay và rút lui ý kiến của mình. Điều này chứng tỏ sự kém hiểu biết nhưng lại thích danh giá, học đòi của ông Giuốc-đanh khiến ông ta dễ bị lừa, dễ bị qua mặt.

@ Thảo luận nhóm và cử đại diện trả lời: Ông Giuốc-đanh từ chỗ khó tính, khắt khe, chủ động của ông chủ có nhiều tiền tự nhiên trở thành thụ động trước sự ma mãnh của tay phó may lọc lõi. Còn phó may, vốn chẳng tử tế gì, chỉ khéo léo mồm miệng đưa đẩy: may hoa ngược trên áo có thể vì y sơ ý hoặc vụng, dốt nát, cũng có thể do y cố tình trêu đù ông chủ ngu dốt; nhưng đã nhanh chóng chuyển từ thế thụ động, bị chê trách sang thế chủ động vừa không phải làm lại, không bị trách phạt mà còn làm cho chủ lúng túng. Chỉ cần câu Các nhà quý phái cũng mặc như vậy là bác phó may đã lừa được ông chủ. Tiếng cười bật ra từ đây, trước sự ngớ ngẩn vì háo danh và ngu ngốc của Giuốc-đanh. Hai câu nói của bác phó may Nếu ngài muốn, tôi sẽ may lại ngay thôi và Xin ngài cứ việc bảo càng làm cho Giuốc-đanh trở nên ngớ ngẩn khi tin tưởng may hoa ngược là biểu hiện của sự quý phái.

@ Trước sự thật hiển nhiên, phó may không thể biện bạch, đành ngượng nghịu chống chế và nhanh chóng đánh trống lảng sang chuyện thử áo.

@ Việc này có tác dụng làm ông chủ quên đi chuyện thợ may ăn giẻ, thợ vẽ ăn hồ, mặt khác, làm cho chuyện kịch lại phát triển sang sự kiện mới, để lại có tình tiết mới gây cười khi tính cách học làm sang của ông Giuốc-đanh lại bộc lộ.

@ Đoạn thoại đã chứng tỏ sự kém hiểu biết nhưng lại thích danh giá, sang trọng, học đòi của ông Giuốc-đanh đã khiến ông dễ bị lão phó may lọc lõi lừa gạt, qua mặt.

Những tay thợ phụ gọi ông Giuốc-đanh là:

– Ông lớn.

– Cụ lớn.

– Đức ông.

Thực chất của cách xưng hô này?

@ Trả lời: Bọn thợ phụ hết sức ranh ma, liên tục hót thêm để moi tiền gã hảo danh khờ khạo. Qủa nhiên, những từ ngữ xưng hô mà bọn thợ phụ dùng đã khiến ông Giuốc-đanh sướng đến mê mản tâm thần và tiền thưởng lại đươck vung ra hào phóng.

@ Câu thoại của đức ông rởm này thể hiện niềm hân hoan tràn ngập trong lòng Giuốc-đanh vì được đi tàu bay giấy quá cao. Mặc dù y chưa đến nỗi mất trí, y vẫn còn lo mất cả túi tiền nếu được tôn lên đến bậc tướng công. Nhưng thêm một lần chứng tỏ cái dục vọng được làm quý tộc của y mãnh liệt đến chừng nào. Ông sẵn sàng cho hết cả túi tiền của mình để được gọi hai tiếng ngọt ngào tướng công. Câu nói riêng cuối đoạn vừa chứng minh tính cáh của Giuốc-đanh vừa làm tăng thêm chất hài cho nhân vật và cảnh kịch.

– Khán giả và người đọc cười ông Giuốc-đanh ngu ngơ chẳng biết gì, chỉ vì thói học đòi làm sang, muốn làm quý tộc mà bị phó may và bốn tay thợ phụ lợi dụng kiếm tiền. Ta cười ông thật ngớ ngẩn khi mặc áo hoa ngược lại cho rằng như thế mới thật sang trọng. Ông lại càng đáng cười hơn khi lại vung tiền không tiếc để mua lấy mấy tiếng ông lớn, cụ lớn, đức ông hão huyền.

– Khán giả tận mắt nhìn thấy trên sân khấu cảnh ông Giuốc-đanh bị bốn tay thợ phụ vây quanh lột quần áo ra, mặc bộ lễ phục lố lăng theo điệu nhạc, âấy thế mà vẫn hết sức vênh vang tự xem mình là nhà quý tộc sang trọng…