SOẠN BÀI: SỐ PHẬN CON NGƯỜI – SÔ LÔ KHỐP
I- Tiểu dẫn:
1- Tác giả: Sôlôkhốp
– Sinh ra trong một gia đình nông dân thuộc vùng thảo nguyên Sông Đông gắn bó máu thịt với con người và cảnh vật nơi đây.
– Sớm tham gia CM – có mặt trên khắp các mặt trận chiến đấu và lao động, tiêu biểu cho lớp trí thức trưởng thành sau CM tháng 10.
– Đoạt giải Nobel văn chương 1965 với tác phẩm “Sông Đông êm đềm”.
– Viết đúng sự thật là đặc điểm nổi bật trong phong cách nghệ thuật của Sôlôkhốp.
– Các tác phẩm tiêu biểu:
+ Sông Đông êm đềm
+ Đất vỡ hoang
+ Họ đã chiến đấu vì tổ quốc.
+ Số phận con người.
2- Tác phẩm:
– Tóm tắt (sgk)
– Đề tài: Tác phẩm đầu tiên của văn học Xô Viết đề cập đến những đau thương mất mát trong chiến tranh và số phận con người sau chiến tranh.
II- Đọc hiểu:
1-Những số phận bất hạnh sau chiến tranh:
– Xôcôlốp:
+ Bị mất người thân trong thời nội chiến.
+ Bị bắt làm tù binh: bị đánh đập, hành hạ dã man.
+ Vợ và hai con gái bị bom Đức giết chết. Người con trai – niềm hi vọng cuối cùng – cũng hy sinh khi chiến thắng gần kề.
→ Bị chiến tranh tước đoạt tất cả gia đình và quê hương.
– Vania: ngây thơ, tội nghiệp.
+ Mất bố mẹ, gốc gác, mồ côi, sống lang thang rách rưới.
+ Khắc khoải mong chờ ngày bố trở về.
→ Nạn nhân đau khổ của chiến tranh.
* Những giọt nước mắt rất nhiều trong tác phẩm để thể hiện nối đau không diễn tả thành lời. Qua đó ta thấy được phẩm chất và nghị lực sống – tố cáo tội ác chiến tranh phát mạnh mẽ.
2-Những niềm vui sống:
* Xôcôlốp quyết định nhận bé Vania làm con
– Quyết định nhanh chóng vì:
+ Đồng cảm với một nạn nhân đáng thương trong chiến tranh.
+ Niềm yêu mến trẻ con tự nhiện của một người đã làm cha.
+ Nhạy cảm với nỗi đau non dại của trẻ con ( tiếng thở dài của bé Vania)
– Những ngày sống bên nhau:
+ Chăm sóc và yêu thương Vania.
+ Tâm hồn nhẹ nhõm và bừng sáng.
+ Có được giấc ngủ êm đềm.
+ Trái tim chai lì được phục hồi trở nên mềm dịu hơn.
→ Xôcôlốp tiêu biểu cho tính cách Nga .
+ Kiên cường dũng cảm trong đấu tranh.
+ Là một con người giàu lòng nhân ái.
* Những khó khăn thời hậu chiến:
– Tình cảnh hiện tại của Xô-cô-lốp:
+ Tâm hồn rệu rã.
+ Kí ức luôn trở về vò xé trái tim anh.
+ Khó khăn khi thêm bé Va-ni-a: việc chăm sóc, nuôi dưỡng ảnh hưởng đến cuộc sống.
+ Những kí ức thơ dại của bé Va-ni-a.
– Tâm trạng của Xô-cô-lốp:
+ Ban ngày không một lời than vãn, không một tiếng thở dài.
+ Ban đêm gối đẫm nước mắt.
→ lời ngợi ca con người vượt lên số phận bằng sức mạnh của lòng nhân ái và nghị lực phi thường để sống đẹp giữa cuộc đời.
III- Tổng kết:
– Nhân vật Xô-cô-lốp điển hình cho tính cách Nga: dũng cảm, kiên cường và giàu lòng nhân ái.
– Từ số phận bất hạnh của một con người bình thường, tác giả muốn:
+ Bày tỏ tình cảm và sự trân trọng vẻ đẹp của con người.
+ Kêu gọi quan tâm số phận con người.
+ Niềm tin vào con người cao đẹp, vào nước Nga vững vàng.
