Soạn bài: Bàn về đọc sách – Chu Quang Tiềm
I.Vài nét về tác giả, tác phẩm:
– Chu Quang Tiềm(1897-1986) là nhà mĩ học, lí luận văn học nổi tiếng Trung Quốc.
– Văn bản là quá trình tích lũy kinh nghiệm, dày công suy nghĩ của tác giả.
– Tác phẩm được in trong “Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui, nỗi buồn của việc đọc sách”, giáo sư Trần Đình Sử dịch.
II. Đọc – hiểu văn bản:
– Phương thức biểu đạt: Nghị luận
– Vấn đề nghị luận: Bàn về đọc sách.
– Hệ thống luận điểm:
+ Luận điểm 1: Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách.
+ Luận điểm 2: Những khó khăn, thiên hướng sai lệch dễ mắc phải của việc đọc sách trong tình trạng hiện nay.
+ Luận điểm 3: Bàn về phương pháp chọn sách và đọc sách.
1. Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách:
a, Tầm quan trọng:
– Sách đã cô đúc, ghi chép và lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài người đã tìm ra, tích lũy qua từng thời đại.
– Sách là kho tàng quí báu của di sản tinh thần mà loài người thu lượm, suy ngẫm suốt mấy ngàn năm.
– Những cuốn sách có giá trị được coi là cột mốc trên con đường phát triển học tập nhân loại.
b, Ý nghĩa:
– Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn – con đường tích lũy và nâng cao tri thức.
– Đọc sách là sự chuẩn bị để làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm phát hiện thế giới mới.
=> Đọc sách có ý nghĩa lớn lao, lâu dài đối với con người.Dù văn hóa nghe, nhìn và thực tế cuộc sống hiện nay đang là những con đường học vấn khác nhau nhưng không bao giờ có thể thay thế được cho việc đọc sách.
2. Những khó khăn, thiên hướng sai lệch dễ mắc phải của việc đọc sách trong tình trạng hiện nay.
a, Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu, dễ sa vào lối ăn tươi, nuốt sống:
– Để chứng minh cho cái hại này, tác giả đã so sánh cách đọc sách của người xưa và học giả ngày nay. Đó là đọc kỹ, nghiền ngẫm, đọc ít mà tinh còn hơn đọc nhiều mà rối; còn lối đọc của ngày nay không chỉ vô bổ mà còn lãng phí thời gian công sức, thậm chí còn có hại.
=> Cách so sánh đọc sách với ăn uống vô tội vạ đã đem đến cho lời bàn thật trí lí sâu sắc.
b, Sách nhiều khiến người ta khó chọn lựa, dẫn đến lãng phí thời gian và sức lực với những cuốn sách không có ích:
– Để chỉ ra cái hại thứ hai, tác giả đã có so sánh rất đặc biệt – so sánh việc đọc sách với việc đánh trận, làm tự tiêu hao lực lượng của mình. Đây là cách so sánh khá mới mà vẫn quen thuộc và lí thú.
3. Bàn về phương pháp chọn sách và đọc sách.
a, Cách chọn sách:
– Chọn cho tinh, không cốt lấy nhiều.
– Đọc nhiều không thể coi là vinh sự, nếu nhiều mà rối.
– Đọc ít không thể coi là xấu hổ, nếu ít mà kỹ.
– Tìm đọc những cuốn sách thật sự có giá trị và có ích cho bản thân.
– Chọn sách phải có mục đích, có định hướng rõ ràng, không nhất thời tùy hứng.
– Chọn sách nên hướng vào hai loại:
+ Kiến thức phổ thông
+ Kiến thức chuyên sâu.
b, Phương pháp đọc sách:
– Đọc cho kỹ, đọc đi, đọc lại nhiều lần cho đến thuộc lòng.
– Đọc với sự say mê, ngẫm nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích lũy và kiên định mục đích.
– Đọc có kế hoạch, hệ thống, không đọc tràn lan.
– Đọc về kiến thức phổ thông và kiến thức chuyên sâu.
– Đọc sách không chỉ là việc tích lũy tri thức mà còn là việc rèn luyện tư cách, chuyện học làm người, rèn đức tính kiên trì, nhẫn nại.
=> Để nêu bật việc đọc sách hời hợt, tác giả so sánh với việc cưỡi ngựa qua chợ như “trọc phú khoe của”… Cách đọc ấy thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém…
