Nếu như Xuân Diệu trong bài " Đây mùa thu tới" cố gắng miêu tả một cách sinh động trạng thái chuyển mùa của sự vật thì " Sang Thu" của Hữu Thỉnh bằng những bước chuyển mình đầy tinh tế và nhạy cảm của vạn vật trước thời khắc giao mùa. Mở đầu bài thơ, tác giả đã bất ngờ trước khung cảnh thiên nhiên:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió khe
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Xem thêm: Soạn bài Sang thu
Cụm từ "bỗng nhận ra" là một trạng thái chưa hề chuẩn bị như là một sự bất ngờ nhưng thật sự đó chỉ là cái cớ để nhà thơ có thể quan sát sự xuất hiện của mùa thu trong đất trời bằng tất cả các giác quan của tâm hồn nhạy cảm. Cũng chẳng phải bắt nguồn từ hương cốm mới của mùa thu cũng không phải từ mùi hoa cau rụng mà mùa thu của Hữu Thỉnh chợt hiện diện là mọtt làn gió đặc biệt nó đem mà thơm của hương ổi đến. Cùng với động từ " phả vào" gợi ra sự bất ngờ trong cảm nhận vừa gợi ra cái thực thể của hương ổi vừa gợi ra sự vận động nhẹ nhàng của gió. Bước vào thời khắc giao mùa lại có thêm sương nên mùa thu lại càng dễ nhận ra:" Sương chùng chình qua ngõ". Từ láy "chùng chình" gợi lên nét tư lự của lòng người và có một chút gì man mác trong không gian mùa thu cứ như thể Thu đến từ lúc nào. Từ tình tháic"hình như" thể hiện một trạng thái chưa chắc chắn có một chút nghi hoặc một chút bâng khuân không rõ ràng.
Đúng vào thời điểm ấy, thời điểm chuyển giao và cảm xúc ấy tiếp tục lan tỏa mở ra trong cái nhìn xa hơn rộng hơn:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Cái nhìn tinh tế của Hữu Thỉnh đã phát hiện ra bao điều mới lạ của sự vật: sông, chim, đám mây,…Tất cả đều là trong trạng thái ngập ngừng. Đó là vẻ dềnh dàng của dòng sông, đó là cái bắt đầu vội vả của cánh chim và thật đặc biệt khi đám mây mang trên mình cả hai mùa.Tất cả đang hòa cùng trong một liên khúc biến tấu giao mùa. Không có cái gì hiện rõ ràng ra nét cả. Ngay cả đám mây mùa hạ cũng vắt nữa mình sang hạ và thu. Tất cả cùng nói với chúng ta rằng không phải vẻ đẹp của mùa thu nhưng cũng không phải là vẻ đẹp của mùa thu mà đây chính là vẻ đẹp của sự chuyển mùa. Vẻ đẹp của con người cũng đang rộng mở đẻ cùng giao cảm với thiên nhiên. Bức tranh chuyển mùa thật đẹp nhưng cũng có sự nuối tiếc
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
Nắng thì vẫn còn , mưa thì vơi dần đó cũng là dấu hiệu của sự chuyển mùa. Từ " vẫn" làm cho ta thấy được sự luyến tiếc khi mùa hạ gần trôi qua. Mới đọc ta tưởng rằng đây là bức tranh tả cảnh nhưng tác giả đã kín đáo bộc lộ cảm xúc giao mùa đó là những rung động ngọt ngào của lòng người trong mối lưu luyến thâm quyện với thiên nhiên. Bài thơ khép lại với hai câu thơ vừa có ý nghĩa tả thực vừa có ý nghĩa biểu tượng . Sấm cũng bất ngờ trên hàng cây đứng tuổi. Thời tiết giao mùa, những cơn mưa xối xả cũng vơi đi thì sấm cũng bớt bất ngờ và dữ dội với hàng cây. Từ hình ảnh thực đó gợi trong làng ta bao nhiêu liên tưởng: Sấm chính là tác động của thiên nhiên và hàng cây đứng tuổi chính là con người từng trải. Con người từng ném trải bao nhiêu biến động của cuộc đời thì tác động ngoại cảnh không dễ gì làm họ bị bất ngờ . Từ đó ta có thể hiểu rằng sang thu không chỉ là sự chuyển giao của trời đất mà còn là sự chuyẩn giao của cuộc đời mỗi con người.
Sang thu của Hữu Thỉnh là một bài thơ hay, bài thơ giúp ta cảm nhận được những chuyển biến nhẹ nhàng mà rõ rệt của thiên nhiên từ hạ sang đầu thu để rồi gợi trong lòng ta một chút bâng khuâng một chút ngỡ ngàng và Sang thu có lẽ đã khơi dậy trong lòng ta bao nhiêu suy nghĩ về cuộc đời con người.
