Phân biệt cách dùng “I”- i ngắn và “Y”- y dài

Trước hết xin dẫn chứng một vài ví dụ:

· Một quyển sách có tựu như sau: “ Bài tập giải sẵn giải tích I-Tóm tắt lý thuyết và chọn lọc”-tác giả Trần Bình(Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật-năm 2006)

· “Kiến thức cơ bản nâng cao Vật Lý THPT”-Vũ Thanh Khiết(Nhà xuất bản Hà Nội)

· Trên các tờ báo hay những cuốn sách trên thị trường bây giờ đều viết: “lý lẽ”, “lý luận”, “ kỹ sư”, “ họa sỹ”, “ nhật ký”, “ mỹ thuật ”, “ hy vọng”….–> viết như vậy có đúng ???

—->>Vậy xin nói luôn, tất cả cách viết như trên đều sai lỗi chính tả.

Theo cuốn “Đại từ điển tiếng việt”-Nguyễn Như Ý chủ biên(Nhà xuất bản Văn hóa-Thông tin-1999) thì hiểu quy tắc chính tả trên như sau:

· Nguyên âm “ i ” cuối âm tiết được viết nhất loạt là -i (chi, bi, li, hi, ti…), ngoại trừ trường hợp có âm đệm trong vần thì được viết y (trong vần uy) để phân biệt với vần –ui, đồng thời thống nhất các vần -uyên, -uyết, -uýt…

· Nguyên âm i là âm chính mà âm tiết không có phụ âm đầu, âm đệm, âm cuối, sẽ được viết theo hai trường hợp:

+ Viết “ i ” trong các từ thuần Việt như í ới, ầm ĩ, ỉ eo,…

+ Viết “ y ” trong các từ Hán-Việt như y tá, y phục, ý kiến, ý niệm,…

Sau khi đọc xong quy tắc trên: mình rút ra cách hiểu riêng như thế này:

· 2 trường hợp đặc biệt “ y ” đứng sau 2 nguyên âm u,a:

Vd: lũy thừa, quy hoạch, nội quy, say rượu, lay động, cay mắt,…(trừ một số trường hợp phiên âm khác nghĩa ta dùng “ i ”:lùi , cúi đầu, sai,….

· Trong các tên riêng thường dùng “y”: Lý Thường Kiệt, Lý Công Uẩn, Lý Bí, Lý Tự Trọng,…..

· 2 từ sau phải viết “ y ”: công ty, tổng công ty (vì 2 từ này theo mình hiểu vay mượn của nước ngoài hay có thể cho đây là 2 từ Hán-Việt)

· Ngoài những trường hợp trên ta dùng “ i ”: (lí luận, lí lẽ, kĩ thuật, ca sĩ, họa sĩ, vật lí, địa lí, mĩ thuật, lí do,…)—> “-i ”đứng sau phụ âm

Vậy từ nay đừng ai viết “nhật ký” nữa nhé….hehehe mà phải viết “nhật kí” mới đúng..hì hì.

Đây chỉ là một bài viết nhỏ hi vọng có thể giúp cho tiếng việt ngày nay trong sáng…Rất mong ý kiến đóng góp của các bạn về bài viết này…..